العربی 2 / 4 / 207.
[4] ــ معجم البلدان 3 / 123.
[5] ــ خاندان نوبختی 18.
[6] ــ همان.
[7] ــ الفهرست (الندیم) 192.
[8] ــ الذریعه 1 / 9 / 32.
[9] ــ معجم المؤلفین 8 / 72.*

سلیمان ـ واسطی (15
[1] ـ 246 هـ )

ابوایوب سلیمان بن منصور بن سلیمان واسطی.

از اهالی واسط و صاحب اخبار و روایات بود.1 در سال 151 هـ به دنیا آمد و برای زندگی در منطقه برکه زلزل بغداد اقامت گزید و نزد سفیان بن عیینه، صالح بن سلیمان، عبدالله بن ادریس و دیگران علم حدیث را فرا گرفت و نیز به علم انساب، اخبار و تاریخ آشنایی و آگاهی پیدا کرد. علمای رجال اهل سنت او را محدثی ثقه دانسته اند. کسانی چون محمد بن عباس یزیدی و احمد بن ابی خیثمه از او روایت نقل کرده اند. ابوایوب در سال 246 هـ در 95 سالگی از دنیا رفت.2 وی صاحب کتاب اخبار المسموعه بوده است.3

پی نوشت ها

[1] ـ الثقات 8/274.
[2] ــ تاریخ بغداد 9/50.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 127.

دیگر منابع: المنتظم 11/346 تاریخ الاسلام 18/288 تاریخ الطبری 7/637 العقد الفرید 6/153 الموشح 205 لغت نامه دهخدا 1/258.

سلیم ـ فرّاء (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

سلیم فرّاء کوفی.

اهل کوفه بود1 و از اصحاب امام صادق2 و امام کاظم(علیهما السلام)3 به شمار می رفت و از آن دو امام روایت نقل کرده است4 و از روایتگرانی مانند حریز و محمد بن مسلم نیز روایت نقل کرده است. افرادی چون علی بن حکم و سیف ابن عمیر از او روایت کرده اند.5 رجال نویسان او را توثیق کرده و گویند: دارای کتابی است که گروهی از جمله محمد بن ابی عمیر آن را روایت کرده اند.6 بعضی او را با سلیمان مولای طربال یکی می دانند.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1 / 431.
[2] ــ رجال الطوسی 211.
[3] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 4 / 116.
[4] ــ رجال النجاشی 1 / 431.
[5] ــ تنقیح المقال 2/52 معجم رجال الحدیث 8/229.
[6] ــ رجال النجاشی 1 / 431.
[7] ــ معجم رجال الحدیث 8 / 230 مستدرکات علم رجال الحدیث 4 / 116.*

دیگر منابع: قاموس الرجال 4 / 444 منتهی المقال 3 / 374 حاوی الاقوال 1 / 429 رجال ابن داود 178 نقد الرجال 158.

سلیم ـ هلالی (م حدود 85 هـ )

ابوصادق سُلَیم بن قیس هلالی عامری کوفی.

اهل کوفه بود و در همان جا می زیست.1 از اصحاب امام علی، امام حسن، امام حسین، امام سجاد و امام باقر(علیهم السلام)2 و همچنین راوی3 و از دوستان نزدیک و محبوب آن بزرگواران به شمار می آمد.4 سلیم از بزرگان اصحاب مانند سلمان، ابوذر و مقداد نیز روایت کرده است. کسانی چون ابان بن ابی عیاش5 و ابراهیم بن عمر یمانی6 از وی روایت کرده اند. صدوق و کلینی، از محدثان بزرگ به روایت های سلیم اعتماد کامل داشته و به آنها عمل کرده اند.7 او را محدثی ثقه،8 نخستین مؤلف شیعی9 و از جمله نویسندگان نخستین در اسلام به شمار آورده اند.10

زمانی که حجاج بن یوسف ثقفی به اتهام دوستی سلیم با امام علی(علیه السلام)، قصد کشتن وی را نمود، به ابان بن ابی عیاش پناه برد11 و هنگام فرا رسیدن مرگ خود، حدود 85 هـ 12 مجموعه نوشته های خود را به وی سپرد، از این روست که تنها أبان بن ابی عیاش از وی این کتاب را روایت کرده است.13 از این کتاب به اصل سلیم نیز تعبیر شده است.14 کتاب سلیم برابر برخی روایات، به تأیید امام سجاد و امام صادق (علیهما السلام)رسیده است، هرچند وجود اخبار و روایات به دور از باورهای شیعی در کتاب موجود که البته در واقعیت و انتساب آن به سلیم گفت و گوهایی است، پذیرش آن را با تردید مواجه می سازد.15

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 3/119.
[2] ــ رجال الطوسی43، 68، 74، 91 و 124.
[3] ــ تنقیح المقال 2/52 و 53.
[4] ــ ریحانة الادب 6/369.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 81 .
[6] ــ رجال النجاشی 1/69.
[7] ــ الاعلام 3/119.
[8] ــ تنقیح المقال 2/54.
[9] ــ ریحانة الادب 6/369.
[10] ــ الاعلام 3/119.
[11] ــ الفهرست (الندیم) 275.
[12] ــ الاعلام 3/119.
[13] ــ الفهرست (الندیم) 275.
[14] ــ الذریعه 2/152.
[15] ــ اختیار معرفة الرجال 104*

دیگر منابع: رجال البرقی 4 رجال ابن داود 178 معالم العلماء 58 الکنی و الالقاب 3/293 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/117 معجم رجال الحدیث 8/217 لغت نامه دهخدا 1/478 اعیان الشیعه 7/293.

سماعه ـ حضرمی (حدود 85 ـ 145 هـ )

ابومحمد سماعة بن مهران بن عبدالرحمان حضرمی کوفی.

ساکن کوفه،1 از موالی عبد بن وائل بن حجر حضرمی،2 صحابی