معالم العلماء 57 تنقیح المقال 2/75 ایضاح المکنون 2/346 قاموس الرجال 5/358.

سهل ـ اشعری (در عصر امام رضا(علیه السلام))

سهل بن یسع بن عبدالله بن سعد اشعری قمی.

اهل قم1 و از یاران و اصحاب امام کاظم و امام رضا(علیهما السلام)بود2 و از این بزرگواران و امام صادق(علیهم السلام) و حسین بن مهران روایت نمود.3 سهل از محدثان موثق شیعه بود4 و روایتگرانی همچون فرزندش محمد بن سهل، احمد بن محمد، ابوقتاده و علی بن اسحاق از او روایت کرده اند.5 او دارای کتابی است که فرزندش آن را روایت کرده6 و برخی از آن به کتاب الحدیث تعبیر کرده اند.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/420.
[2] ــ رجال الطوسی 377.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 8/355 و 356.
[4] ــ رجال النجاشی 1/420.
[5] ــ جامع الرواة 1/394.
[6] ــ رجال النجاشی 1/420.
[7] ــ الذریعه 6/388.*

دیگر منابع: منهج المقال 177 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/183 قاموس الرجال 5/366 تنقیح المقال 2/77 خلاصة الاقوال 81 طرائف المقال 1/311 مجمع الرجال 3/181 نقد الرجال 165 رجال ابن داود 181 الوجیزه 53.

سهل ـ تستری (200 ـ 283 هـ )

ابومحمد سهل بن عبدالله بن یونس بن عیسی تستری صوفی.

سال 200 هـ در شوشتر به دنیا آمد.1 تستری نزد دایی خویش محمد بن سوّار و دیگران علم حدیث را فرا گرفت و سپس به مسلک صوفیان گرایش پیدا کرد و در زمره شیوخ و برجستگان بنام این طایفه در عصر خویش قرار گرفت. او گفتار و سخنان زیادی را در طریقه صوفیه بیان کرده است از باب نمونه می گوید: اصول ما صوفیه در شش چیز خلاصه می شود: تمسک به قرآن اقتدا به سنت خوردن حلال توبه ادای حقوق و پرهیز از گناه. کسانی چون عمر بن واصل، ابومحمد حریری و محمد بن منذر از وی حکایت و روایاتی را نقل کرده اند.2 وی در حج مدتی با ذوالنون مصری مصاحبت کرد و سپس مدتی در بصره اقامت گزیده و در محرم سال 283 در آنجا از دنیا رفت.3

آثارش عبارت اند از: دقائق المحبین مواعظ العارفین جوابات اهل الیقین4 الغایة لاهل النهایه5 تفسیر القرآن الکریم قصص الأنبیاء6 و زایرجه.7

پی نوشت ها

[1] ـ وفیات الاعیان 2/429.
[2] ــ تاریخ الاسلام 21/186.
[3] ــ وفیات الاعیان 2/429.
[4] ــ الفهرست (الندیم) 237.
[5] ــ کشف الظنون 2/1193.
[6] ــ معجم المؤلفین 4/284.
[7] ــ هدیة العارفین 1/412.*

دیگر منابع: المنتظم 12/362 العبر 1/407 البدایة و النهایه 11/74 سیر اعلام النبلاء 13/330 الوافی بالوفیات 16/16 الکامل فی التاریخ 6/495 اللباب فی تهذیب الأنساب 1/216 تذکرة الحفاظ 2/685 طبقات الصوفیه 206 صفة الصفوه 4/59 النجوم الزاهره 3/98 الاعلام 3/143 حلیة الاولیاء 10/189 مرآة الجنان 2/149 طبقات الاولیاء 232 الانساب 1/465 فرهنگ بزرگان 236 دول الاسلام 155 تذکرة الاولیاء 361 روضات الجنات 4/93 ریحانة الادب 1/333 الکنی و الالقاب 2/119.

سهل ـ حکیم (زنده در نیمه دوم قرن دوم هجری)

سهل بن نوبخت حکیم.

از کسانی است که کتاب کلیله دمنه را برای یحیی بن خالد برمکی1 (م 190 هـ )2 به نظم درآورده و در مقابل، هزار دینار پاداش دریافت کرده است.3 اطلاعات دیگری از وی به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ کشف الظنون 2/1508. 2 ـ الاعلام 8/144. 3 ـ کشف الظنون 2/1508.

دیگر منابع: سبک شناسی 2/251.

سهل ـ دشت میشانی (م 215 هـ )

ابوعمرو سهل بن هارون بن راهیون دشت میشانی، ملقب به بزرگمهر اسلام.

در دشت میشان زاده شد و به بصره رفت.1 الندیم می گوید: وی شاعری فصیح و حکیم بود و به خاطر اصالت ایرانی اش با عرب مخالف بود و کتاب هایی هم در مذهب شعوبی نوشت. سهل بسیار بخیل بود و برای حسن بن سهل کتابی نوشت و ضمن ستایش بخل، او را به این صفت ترغیب کرد. وی همچنین به خدمت مأمون (خلافت 198 ـ 218 هـ ) در آمد و ریاست کتابخانه مخصوص «خزانة الحکمه» را عهده دار شد.2 گفته شده که او پیش از آن ریاست دیوان هارون (خلافت 170 ـ 193 هـ ) را نیز برعهده داشته است.3 با آنکه سهل فردی قصه پرداز و خرافه گرا بود4 و این مطلب به خوبی از نام مؤلفاتش پیداست، او را راوی حدیث هم دانسته اند.5 قول مشهور درباره وفات وی سال 215 هـ است.6 آثار او عبارت اند از: