سهل ـ صفار (م قرن سوم هجری)

سهل بن حسن صفار.

سهل برادر محمد بن حسن صفار، صحابی امام حسن عسکری(علیه السلام)می باشد. او از ائمه(علیهم السلام)روایتی را نقل نکرده است، لیکن از یوسف بن حارث کمندانی (کمیدانی) روایت دارد.1 سهل را محدّثی امامی و موثق دانسته اند.2 وی دارای کتاب الحدیث بوده که برادرش محمد صفار(م 290 هـ ) از آن روایت کرده است.3 از جمله راویان از او می توان به ابن الولید اشاره کرد.4

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 475.
[2] ــ تنقیح المقال 2/74.
[3] ــ الذریعه 6/338.
[4] ــ منتهی المقال 3/423.*

دیگر منابع: مجمع الرجال 3/177 نقد الرجال 164 هدایة المحدثین 78 منهج المقال 176 جامع الرواة 1/392 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/172 دائرة المعارف الشیعیة العامه 10/556 معجم رجال الحدیث 8/335 قاموس الرجال 5/353.

سهل ـ قمی (قرن سوم هجری)

ابومحمد سهل بن زاذویه قمی.

علامه تستری وی را از اصحاب امام کاظم(علیه السلام) دانسته1 و شیخ طوسی نیز در کتاب تهذیب الاحکام خود روایتی را که محمد بن سهل از پدرش سهل بن زاذویه از امام کاظم(علیه السلام) نقل کرده، آورده است.2 همچنین از ایوب بن نوح روایت کرده است.3 فردی با عنوان محمد بن احمد بن یحیی هم راوی اوست.4

او از علما و محدثان مورد اعتمادی بود که در نقل احادیث دقت کافی داشت و در منابع از او با عناوینی چون جیدالحدیث و نقی الروایه یاد شده است. آثار او فضل الموالی و کتاب الرد علی مبغضی آل محمد(صلی الله علیه وآله) می باشد که فرزندش محمد بن سهل آنها را روایت کرده است.5 از تاریخ وفات او اطلاعی در دست نیست اما از آنجایی که پسرش محمد از رجال قرن چهارم بوده6 و خود وی نیز از امام کاظم(علیه السلام) روایت کرده، می توان او را از رجال قرن سوم دانست.

پی نوشت ها

[1] ـ قاموس الرجال 5/358.
[2] ــ تهذیب الاحکام 1/292.
[3] ــ اختیار معرفة الرجال 39.
[4] ــ همان.
[5] ــ رجال النجاشی 1/419.
[6] ــ طبقات اعلام الشیعه 1/274.*

دیگر منابع: معجم الرجال حدیث 8/337 هدایة المحدثین 78 ایضاح الاشتباه 196 مستدرکات علم الرجال 4/175 خلاصة الاقوال 81 تنقیح المقال 2/75 نقد الرجال 165 حاوی الاقوال 1/417 الوجیزه 53 مجمع الرجال 3/179 جامع الرواة 1/393 رجال ابن داود 181 منتهی المقال 3/425.

سهل ـ قمی (م قرن سوم یا چهارم هجری)

سهل بن هرمزان قمی.

از محدثان موثق شیعه و دارای احادیث کمی می باشد.1 او از محمد بن ابی زعفران روایت نموده،2 چنان که حسن بن علی زیتونی از اعلام قرن چهارم از او نقل روایت کرده است. کتاب نوادر اثر وی می باشد.3

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/418.
[2] ــ بصائر الدرجات 502.
[3] ــ رجال النجاشی 1/418 الفهرست (طوسی) 81.*

دیگر منابع: هدایة المحدثین 78 الذریعه 24/332 ایضاح الاشتباه 196 خلاصة الاقوال 81 معالم العلماء 57 رجال ابن داود 181 جامع المقال 72 جامع الرواة 1/394 نقد الرجال 165 منهج المقال 177 نضد الایضاح 164 مجمع الرجال 3/181 تنقیح المقال 2/77 قاموس الرجال 5/365 معجم رجال الحدیث 8/354 حاوی الاقوال 1/417.

سهل ـ کوسج (م 218 هـ )

سهل بن شاپور بن سهل کوسج خوزی.

او را به جهت ریش پهنی که داشت، به طعنه کوسج می گفتند. سهل در شاپور، منطقه ای در خوزستان به دنیا آمد و در علم طب مهارت پیدا کرد. او از پزشکان مشهور اوایل خلافت عباسی بود و با اطبای مشهور آن عصر همچون یوحنا بن ماسویه، جورجیس بن بختیشوع، عیسی بن حکم و زکریا طیفوری مجالست و همنشینی داشت و در معالجه بیماران با آنان همطراز بود. در زمان مأمون (خلافت 198 ـ 218 هـ ) برای طبابت به دربار راه یافت و یک ماه پیش از مرگ مأمون در سال 218 هـ از دنیا رفت.1 سهل دارای کتاب معروف اقراباذین در داروشناسی بوده، چنان که فرزندش شاپور بن سهل (م 255 هـ ) نیز چنین کتابی دارد.2

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الحکماء 196.
[2] ــ عیون الانباء 228 و 229.*

دیگر منابع: تاریخ مختصر الدول 138 الاعلام 3/143 فرهنگ بزرگان 235