تاریخ پزشکی ایران 115 ریحانة الادب 5/103 معجم المؤلفین 4/284 لغت نامه دهخدا 11/16506.

سهل ـ مصری (سه قرن اول هجری)

سهل بن محمد بن عابث مصری.

الندیم وی را از شاعرانی به حساب آورده که پنجاه ورقه شعر از او به جا مانده است. وی این مطلب را از کتاب اسماء الشعراء الکتاب ابن حاجب نقل می کند1 که بیانگر آن است که وی از نویسندگان عصر خویش نیز بوده است. تاریخ وفات یا حیات وی به دست نیامد، ولی ابن حاجب عبدالعزیز بن ابراهیم (م 351هـ ) در کتاب خود از او نام برده است.2

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست 149، 190 و 192.
[2] ــ تاریخ بغداد 10/456.*

سهل ـ منجم (م 235 هـ )

ابوعثمان سهل بن بشر بن حبیب منجم یهودی.

در خراسان زندگی می کرد1 و در آنجا به علوم ریاضی و نجوم فلکی مهارت پیدا کرد و بعداً به خدمت طاهر بن حسین (حکومت 205 ـ 207 هـ ) و سپس حسن بن سهل درآمد.2 او فردی عارف، عالم و فاضل بود که توانست کتب فراوانی در زمینه های فلک، نجوم و ریاضی به رشته تحریر در آورد3 و در سال 235 هـ از دنیا رفت.4

آثارش عبارت اند از: مفاتیح القضاء المسائل الصغیر السهمین الموالید الکبیر تحویل سنی العالم المدخل الصغیر الهیئت و علم الحساب المدخل الکبیر تحاویل سنی الموالید موالید الصغیر مسائل الکبیر الاختیارات الأوقات المفتاح الامطار و الریاح المعانی الهیلاج و الکدخدا الاعتبارات الکسوفات الترکیب، کتابی بزرگ در سیزده جلد که در خراسان نوشت و آن را العاشر نامید5 الاحکام فی علم المیقات احکام المسائل6 الاحکام فی النجوم7 و الجبر و المقابله که رومیان آن را بزرگ می شمردند.8

پی نوشت ها

[1] ـ المنجد فی الاعلام 369.
[2] ــ تاریخ الحکماء 196.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 333.
[4] ــ الاعلام 3/102.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 333.
[6] ــ المستدرک علی معجم المؤلفین 283.
[7] ــ هدیة العارفین 1/412.
[8] ــ لغت نامه دهخدا 8/12220.*

دیگر منابع: معجم المؤلفین 4/283.

سهیل ـ واسطی (در عصر امام حسن عسکری(علیه السلام))

ابویحیی سهیل بن زیاد واسطی.

درباره وی اطلاعات چندانی در دست نیست. آنچه در منابع آمده این است که وی امام حسن عسکری(علیه السلام) را ملاقات کرده و مادرش دختر محمد بن نعمان مؤمن طاق می باشد و کسانی همچون محمد بن هارون،1 احمد بن ابی عبدالله برقی2 و احمد بن محمد بن عیسی از سهیل روایت کرده اند.3 مامقانی او را امامی دانسته4 و شیخ طوسی نام او را در زمره افرادی که از ائمه(علیهم السلام)روایت نقل نکرده اند، آورده است.5 اثر او النوادر می باشد.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/429.
[2] ــ الفهرست (طوسی) 186.
[3] ــ اختیار معرفه الرجال 302.
[4] ــ تنقیح المقال 2/78.
[5] ــ رجال الطوسی 476.
[6] ــ رجال النجاشی 1/429.*

دیگر منابع: الفهرست (طوسی) 80 نقد الرجال 165 منهج المقال 177 معالم العلماء 58 جامع الرواة 1/394 قاموس الرجال 5/369 مجمع الرجال 3/182 الذریعه 6/311 خلاصة الاقوال 229 الوجیزه 53 معجم رجال الحدیث 8/358 منتهی المقال 3/431.

سیابه ـ مدنی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

سیابة بن ناجیه مدنی.

شیخ طوسی وی را ذیل اصحاب امام کاظم(علیه السلام)یاد کرده،1 ولی گفته اند که از امام صادق(علیه السلام)هم روایت کرده است.2 از دیگر اساتید روایی او، فردی به نام محمد بن فضل بوده که از وی حدیث شنیده و روایت کرده است.3 کسانی چون حماد بن عیسی، محمد بن خالد4 و ابراهیم بن عقبه5 از او روایت کرده اند. برخی معتقدند که سیابة بن ناجیه و سیابة بن ایّوب به ظاهر یک نفرند.6 کلینی آورده است که سیابه با چند واسطه از امام علی(علیه السلام)روایتی را نقل کرده است.7 وی دارای کتاب الحدیث بوده که سعد بن عبدالله آن را روایت کرده است.8

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 351.
[2] ــ جامع الرواة 1/395.
[3] ــ الکافی 6/471.
[4] ــ جامع الرواة 1/395.
[5] ــ الکافی 8/162.
[6] ــ معجم رجال الحدیث 8/360.
[7] ــ الکافی 8/162.
[8] ــ الذریعه 6/338.*