را برای زندگی برگزید.3 در این که وی مولای چه کسی بود، اختلاف وجود دارد. مشهور، او را مولای عتکی می دانسته اند.4 او نزد چهارصد یا به قولی سیصد نفر از تابعین حدیث شنید که از جمله آنها حسن، طلحة بن مصرف و یونس بن عبید می باشد.5 از امام جعفر صادق(علیه السلام) و راویانی چون انس بن سیرین، اسماعیل بن رجاء و سلمة بن کهیل روایت نمود.6 راویانی چون سفیان ثوری و یحیی بن سعید قطّان از وی حدیث شنیده اند.7 وی از بزرگان حدیث، علم نحو8 و نیز از عالمان شعر و ادب به شمار می رفت، به طوری که اصمعی درباره او می گوید: من عالم تر از شعبه، در شعر ندیدم.9 نیز گفته شده که او کسی بود که حدیثی را تا دو بار نمی شنید، آن را ضبط نمی نمود و برایش اتقان پیدا نمی شد.10 ابن سعد و ابوحاتم او را توثیق کرده اند.11 شعبه اولین کسی بود که درباره علم رجال سخن راند.12 در عین حال دارقطنی گوید: وی به سبب مشغله زیاد، در حفظ متون و در اسمای رجال اشتباه می کرد.13 در زمان منصور (خلافت 136 ـ 158 هـ ) و مهدی عباسی (خلافت 158 ـ 169 هـ ) دو بار به بغداد سفر کرد14 و سرانجام به سال 160 هـ 15 در 77 سالگی در بصره16 درگذشت. از جمله آثار وی تفسیر17 و غرائب18 می باشند.

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 7/203.
[2] ــ الثقات 6/446.
[3] ــ تاریخ بغداد 9/257.
[4] ــ التاریخ الکبیر 2 و 4/244.
[5] ــ سیر اعلام النبلاء 7/20، 203، 209 و 226 تاریخ بغداد 9/257.
[6] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 4/339.
[7] ــ المؤتلف و المختلف (دارقطنی) 3/1381.
[8] ــ شذرات الذهب 1/247.
[9] ــ الاعلام 3/164.
[10] ــ تاریخ بغداد 9/266.
[11] ــ الطبقات الکبری 7/280 الجرح و التعدیل 4/370.
[12] ــ تهذیب الکمال 12/494 و 495.
[13] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 4/345 و 346.
[14] ــ تاریخ بغداد 9/266.
[15] ــ الثقات 6/446.
[16] ــ الاعلام 3/164.
[17] ــ کشف الظنون 1/451 و 5/417.
[18] ــ الاعلام 3/164.*

شعیب ـ حداّد (در عصر امام صادق(علیه السلام))

شعیب بن اعین حداد کوفی.

یکی از اصحاب امام صادق (علیه السلام)بود1 و از آن بزرگوار روایت نقل کرده2 و بکر بن جناح،3 محمد بن ابی عمیر و دیگران از او روایت کرده اند.4ایشان از راویان موثق بوده5 و برخی ایشان را از فقهای اصحاب امام صادق(علیه السلام) دانسته اند.6 او دارای اصل می باشد.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 217.
[2] ــ رجال النجاشی 1/435.
[3] ــ همان.
[4] ــ جامع الرواة 1/399.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 83 .
[6] ــ الرسالة العددیه 9/25 و43.
[7] ــ الذریعه 2/159.*

دیگر منابع: رجال البرقی 29 معالم العلماء 59 خلاصة الاقوال 86 مجمع الرجال 3/192.

شعیب ـ عقرقوفی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابویعقوب شعیب بن یعقوب عقرقوفی.

از اصحاب امام صادق و امام کاظم (علیهما السلام)به شمار می رفت1 و از آن دو بزرگوار و از افرادی چون ابوحمزه و ابوبصیر روایت نقل کرده است.2 افرادی چون محمد ابن ابی عمیر، حماد بن عیسی، حسن بن علی بن فضّال، عروة، حسن بن محبوب و دیگران از وی روایت نقل کرده اند.3 شعیب خواهر زاده ابوبصیر یحیی بن قاسم بود.4

نجاشی از او به ثقه و عین تعبیر کرده و گوید که صاحب کتابی است و حماد بن عیسی آن را روایت کرده است.5 شیخ طوسی از آن کتاب به اصل تعبیر کرده و راوی اش را محمد بن ابی عمیر دانسته است.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 352.
[2] ــ رجال النجاشی 1/435 اختیار معرفة الرجال 171.
[3] ــ اختیار معرفة الرجال 171 و442 جامع الرواة 1/400.
[4] ــ خلاصة الاقوال 86 .
[5] ــ رجال النجاشی 1/435.
[6] ــ الفهرست (طوسی) 166.*

دیگر منابع: رجال البرقی 29 رجال ابن داود 184 منهج المقال 179 معجم رجال الحدیث 9/38.

شعیب ـ محاملی (زنده در قرن دوم هجری)

شیخ طوسی وی را در شمار کسانی که روایتی از ائمه ندارند، آورده است.1 گویا شعیب فرزند صالح بن خالد محاملی است،2 به خصوص که کنیه وی ابوشعیب می باشد. سمعانی گوید که محاملی منسوب به شغل کجاوه سازی است که برای حمل مسافر از آن استفاده می کنند.3 شعیب کتابی دارد که احمد برقی، صحابی امام نهم(علیه السلام) آن را روایت کرده است،4 بنابراین او را می توان از رجال قرن دوم به شمار آورد.