صلت ـ جعفی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

صلت بن حر جعفی کوفی.

یکی از اصحاب امام صادق(علیه السلام)بود1 که از زید بن علی، روایت نقل می کرد.2 افرادی چون یحیی بن زکریا بن شیبان3 و عبدالله بن هیثم از او روایت نقل می کردند.4 جعفی از راویان امامی مذهب بوده، ولی از نظر وثاقت، مجهول الحال تلقی شده است.5 وی دارای کتاب الحدیث بوده است.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 220.
[2] ــ معجم رجال الحدیث 9/139.
[3] ــ رجال النجاشی 1/450.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 9/139.
[5] ــ تنقیح المقال 2/102.
[6] ــ الذریعه 6/340.*

دیگر منابع: جامع الرواة 417 منهج المقال /184 مجمع الرجال 3/222 دائرة المعارف الشیعیة العامه 11/312.

صمه ـ قشیری (م حدود 95 هـ )

صمة بن عبدالله بن حرث بن قرة بن هبیره بن عامر قشیری.

از قبیله بنی قشیر بن کعب بود که در آغاز از چادرنشینان عراق بود،1 سپس به شام کوچ کرد2 و در آنجا با خلیفه ـ ظاهراً ولید بن عبدالملک اموی (خلافت 86 ـ 96 هـ ) ـ ملاقات نمود. خلیفه از صحبت با او خوشش آمد و مقرری برای او وضع کرد و او را بر سپاه اسب سواران گمارد و به نجد فرستاد.3 قشیری را فردی عابد، زاهد و شریف4 و یکی از شاعران مسلمان عصر اموی توصیف کرده اند.5 او از جمله کسانی است که بهترین اشعار عاشقانه را سروده و کسانی چون ابراهیم بن محمد بن سلیمان ازدی اشعار او را ستوده اند.6 جد وی قرة بن هبیره رسول خدا(صلی الله علیه وآله)را درک کرده بود.7 در جنگ هایی که به منظور تصرف شمال ایران و بلاد دیلم صورت گرفت، شرکت کرد و سرانجام در حدود 95 هـ در طبرستان درگذشت.8 چند بیت شعر از او برجای مانده است.9

پی نوشت ها

[1] ـ الاغانی 6/
[1] ـ 3.
[2] ــ سمط اللآلی 1/462.
[3] ــ خزانة الادب 1/464. 4 ـ همان.
[5] ــ جمهرة انساب العرب 289.
[6] ــ الاغانی 6/4 ـ 7. 7 ـ خزانة الادب 1/464.
[8] ــ تاریخ التراث العربی 3/44.
[9] ــ الفهرست (الندیم) 180.*

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 9/13272 جمهرة انساب العرب 289.

صنجهل ـ هندی (قرن سوم هجری)

از مشاهیر علما و فضلای هند بود که در علم طب و نجوم مهارت داشت، ولی با همه اینها اطلاعات چندانی از وی در اختیار نیست. بر اساس داده های تاریخی، صنجهل در عصر هارون (خلافت 170 ـ 193 هـ ) و مأمون (خلافت 198 ـ 218 هـ ) زندگی می کرد و دارای تألیفاتی بود که عبارت اند از: شرک الهندی (کتابی که به فارسی بود و به عربی ترجمه شد) سرد (ده مقاله درباره علامات امراض و مداوای آنها که گویا این هم فارسی بوده و به امر یحیی بن خالد برمکی به عربی ترجمه شد) موالید الکبیر و اسرار المسائل1 (به احتمال زیاد این دو کتاب اخیر در باب نجوم هستند). به دلیل هم عصر بودن با مأمون، از دانشمندان و مترجمان اوایل سده سوم به شمار می رود.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 330 عیون الأنباء 473.*

دیگر منابع: کشف الظنون 2/1894 لغت نامه دهخدا 9/13285.

ضحاک ـ حضرمی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابومالک ضحاک حضرمی کوفی.

کوفی بوده1 و از جمله اصحاب امام صادق2 و امام کاظم(علیهما السلام)به شمار3 می رفت و از امام صادق4 و امام کاظم(علیهما السلام)روایت نقل کرده است.5 برخی از ارباب رجال گفته اند که او امام صادق(علیه السلام)را فقط درک کرده، ولی از او روایت نقل نکرده است. ضحاک فردی متکلم،6 از رجال هشام بن حکم7 و محدثی امامی مذهب و مورد اعتماد و وثوق بوده و افرادی چون علی بن حسن طاطری8 و معاویة بن حکیم از او روایت نقل کرده اند.9 اثر علمی او التوحید است که علی بن حسن طاطری آن را نقل کرده است.10

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 1/451.
[2] ــ رجال الطوسی 221.
[3] ــ رجال ابن داود 189.
[4] ــ قاموس الرجال 5/141.
[5] ــ رجال النجاشی 1/451.
[6] ــ همان.
[7] ــ مستدرکات علم رجال الحدیث 4/276.
[8] ــ همان.
[9] ــ رجال النجاشی 1/451.
[10] ــ همان.*

دیگر منابع: مجمع الرجال 3/224 تنقیح المقال 2/104 جامع الرواة 1/418 منهج المقال 184 خلاصة الاقوال 90 الوجیزه 56 الذریعه 4/480.