بود.4 وی شخصیتی در غایت جلالت و شرافت، زبان آور، فصیح، قوی هیکل و بلندقد توصیف شده است.5 طرماح پیک ویژه حضرت علی(علیه السلام) به نزد معاویه بود که با رساندن نامه حضرت و آن گفتوگوی تاریخی، دنیا را پیش چشم معاویه تیره کرد.6 وی در فاجعه کربلا با امام حسین(علیه السلام) همراه بود و به نقلی، به شهادت رسید و به قولی، زخمی شد7 و به کمک قومش از مرگ رهید و بهبودی یافت.8 بر پایه گزارش هایی، وی در راه کوفه با امام ملاقات کرد و وقتی از تصمیم امام آگاه شد، از آن حضرت اجازه گرفت تا مواد غذایی را که با خود داشت به عیالش برساند و بازگردد، ولی هنگام بازگشت، خبر شهادت امام(علیه السلام)را شنید.9 به هرحال تا پایان عمر از هواداران اهل بیت(علیهم السلام)بود.10 گفتوگوی طرماح با معاویه که مشتمل بر موضوعات دینی در مقوله نصیحت و موعظه است، به زبان فارسی و به صورت مناظره چاپ شده است.11 او در سال 61 هـ و یا پس از آن درگذشت.12

پی نوشت ها

[1] ـ اعیان الشیعه 7/396.
[2] ــ معجم البلدان 4/248.
[3] ــ الکامل فی التاریخ 4/50.
[4] ــ رجال الطوسی 46و75.
[5] ــ الاختصاص 138.
[6] ــ تنقیح المقال 2/109.
[7] ــ مقتل الحسین 112 و157.
[8] ــ تنقیح المقال 2/109.
[9] ــ تاریخ الطبری 5/406.
[10] ــ تنقیح المقال 2/109.
[11] ــ الذریعه 22/154.
[12] ــ فرسان الهیجاء 175.*

دیگر منابع: بحار الانوار 33/286 نفس المهموم 86 منتهی الآمال 1/617 اعیان الشیعه 7/396 رجال ابن داود 192 معجم رجال الحدیث 9/161 منهج المقال 185.

طِرمّاح ـ طائی (م حدود 125 هـ )

ابونضر طرمّاح بن حکیم بن حکم بن نضر طائی طرّاح قحطانی شامی.

وی از قبیله طیّ بود1 که در شام زاده شد و دوران کودکی را در آنجا سپری کرد2 و سپس در زمره سپاهیان شام به کوفه رفت3 و به کسب دانش پرداخت.4 او از نوادگان قیس بن جحدر، صحابی رسول الله(صلی الله علیه وآله) و طبق گزارشی، راوی امام حسن(علیه السلام)بود و دو فرزندش صمصامه و ضُبینه از او روایت کرده اند.5 همچنین نوه اش امان بن صمصامه، محمد بن سهل اسدی و ابن کناسه به نقل اشعار او پرداخته اند.6

طرمّاح از شاعران برجسته اسلامی، قصیده سرا، هجوگو، خطیب، راوی، فصیح و شجاع بود.7 از سروده های وی قصیده ای است که در سال 81 هـ در مدح یزید بن مهلّب سروده است.8 گویند که وی در حومه شهر کوفه الفاظ نبطی می آموخت و در اشعار خود به کار می برد.9 میان طرمّاح و کمیت، شاعر توانای شیعی دوستی عمیق وجود داشت و به رغم اختلاف آنان در مذهب، در دشمنی با عامه اتفاق نظر داشتند. وی در بدو ورود به کوفه تحت تأثیر سخنان برخی از پیشوایان خوارج قرار گرفت و تا پایان عمر بر عقیده ایشان ماند.10 ثعلب، طوسی و برخی دیگر اشعار او را گرد آورده اند.11 به قولی، وی در روزگار خلافت یزید بن عبدالملک،12 یا حدود 125 هـ 13 درگذشت. دیوان شعر اثر اوست.14

پی نوشت ها

[1] ـ جمهرة انساب العرب 403.
[2] ــ تاریخ مدینة دمشق 26/325.
[3] ــ الاغانی 12/35.
[4] ــ معجم المؤلفین 5/40 و41.
[5] ــ الوافی بالوفیات 16/427.
[6] ــ تاریخ التراث العربی 2/3/59.
[7] ــ الاغانی 12/35 ـ 45.
[8] ــ تاریخ التراث العربی 2/3/59.
[9] ــ الموشح 267.
[10] ــ الاغانی 12/35.
[11] ــ الفهرست (الندیم) 81 و178 .
[12] ــ کشف الظنون 1/798.
[13] ــ الاعلام 3/225.
[14] ــ الذریعه 9 / 1 / 43.*

دیگر منابع: خزانة الادب 3/418 تهذیب تاریخ دمشق 7/55.

طَلاّب ـ شیبانی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابو رویم طَلاّب بن حوشب بن یزید بن حارث شیبانی کوفی حوشبی.

از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود1 و از آن حضرت و از برادر بزرگش عوّام حدیث نقل کرده است.2 حسین بن محمد بن علی ازدی از وی روایت نقل کرده است.3 رجال شناسان او را محدثی ثقه خوانده اند.4 کتاب الحدیث اثر اوست.5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 45 رجال الطوسی 222.
[2] ــ رجال النجاشی 1/453 و2/160.
[3] ــ جامع الرواة 1/421.
[4] ــ رجال النجاشی 1/453 رجال ابن داود 190 خلاصة الاقوال 90.
[5] ــ الذریعه 6/340.*

دیگر منابع: الوجیزه 56 حاوی الاقوال 1/8 معجم رجال الحدیث 9/162 تنقیح المقال 2/109 قاموس الرجال 5/564 .

طلحه ـ تیمی (م 291 هـ )

ابواسحاق طلحة بن عبیدالله بن محمد تیمی طلحی.

هم نام و از نسل طلحة بن عبیدالله، صحابی رسول خدا و محدث و