از کارگزاران ابن زبیر در کوفه بود8 و از ترس مختار ثقفی، به مدینه9 یا مدائن گریخت و سپس به کوفه بازگشت10 و در دوران عبدالملک (حکومت 65 ـ 86 هـ )، ولید بن عبدالملک (حکومت 86 ـ 96 هـ ) و یزید بن عبدالملک (حکومت 10
[1] ـ 105 هـ ) عهده دار منصب قضاوت بود.11 وی شاعر،12 حافظ و قاری،13 محدث،14 فقیه15 و کاتب16 بود و شیعه را سخت نکوهیده و مذمت کرده است.17 علامه تستری به نقل از شیخ مفید، وی را شراب خوار و قمار باز دانسته و می گوید که وقتی ابوحنیفه متوجه شرب خمر و قماربازی شعبی شد هر آنچه از او شنیده بود، پاره کرد.18 برخی از رجالیون شعبی را خبیث، فاجر و دروغگویی که دشمنی خود را با علی(علیه السلام)آشکار می کرد، دانسته اند.19 الکفایة تألیف اوست.20 عامر شعبی بنابر مشهور در سال 104 هـ درگذشت.21 در وفات او اختلاف است.22

پی نوشت ها

[1] ـ المعارف 449.
[2] ــ الثقات 5/185 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 5/68.
[3] ــ تاریخ بغداد 12/227.
[4] ــ سیر اعلام النبلاء 4/296.
[5] ــ التاریخ الکبیر 6/451.
[6] ــ تهذیب الکمال 14/32.
[7] ــ الطبقات الکبری 6/247.
[8] ــ المعارف 449.
[9] ــ سیر اعلام النبلاء 4/296.
[10] ــ تاریخ بغداد 12/228.
[11] ــ قاموس الرجال 5/611.
[12] ــ الثقات 5/185.
[13] ــ غایة النهایه 1/350.
[14] ــ تذکرة الحفاظ 1/79.
[15] ــ البدایة و النهایه 9/230.
[16] ــ المعارف 449.
[17] ــ الطبقات الکبری 6/247.
[18] ــ قاموس الرجال 5/612.
[19] ــ معجم رجال الحدیث 9/193.
[20] ــ هدیة العارفین 1/435.
[21] ــ المعارف 449.
[22] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 5/68.*

دیگر منابع: النجوم الزاهره 1/253 اسماء الکتب 262 شذرات الذهب 1/126 سمط اللآلی 2/75.

عامر ـ ضبی (م 250 هـ )

ابوعکرمه عامر بن عمران بن زیاد ضبی.

اهل سامرا بود و از محضر ابن اعرابی استفاده کرد. از مسعود مازنی، عبدالله بن محمد توزی، حسن بن محمد نخعی، عتبی و دیگران روایت کرده است. قاسم بن محمد بن بشار، ابوالحسین کوکبی، محمد بن هبیره صعودا و دیگران از او نقل حدیث کرده اند.1 ضبّی عالم به نحو و لغت، فردی مورخ و آگاه ترین مردم به اشعار عرب بود و بیش از همه آنها را نقل کرده است.2 وی را فردی بداخلاق معرفی کرده و مرگش را به سال 250 هـ نوشته اند.3 آثار او عبارت اند از: الخیل الابل و الغنم4 و الامثال.5

پی نوشت ها

[1] ـ الوافی بالوفیات 16/592.
[2] ــ بغیة الوعاة 2/24.
[3] ــ معجم الادباء 12/39. 4 ـ معجم المؤلفین 5/55. 5 ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 316.

دیگر منابع: الاغانی 4/43 و 16/177 تاریخ الادب العربی (بروکلمان) 2/205 تاریخ التراث العربی 8/240 نزهة الالباء 150 لغت نامه دهخدا 1/551 الاعلام 3/254.

عامر ـ لیثی (3 ـ 100 هـ )

ابوطفیل عامر بن واثلة بن عبدالله بن عمیر بن جابر بن حمیس کنانی لیثی مکّی حمانی.

به سال سوم هجری1 در سالی که جنگ احد واقع شد، به دنیا آمد و ساکن کوفه بود.2 پس از شهادت حضرت علی(علیه السلام) به مکه رفت و اقامت گزید.3 از افرادی چون ابن عباس، ابن مسعود و زید بن ارقم روایت کرده است.4 چنان که عکرمه بن خالد، قتاده، معروف بن خربوذ و دیگران از وی روایاتی نقل کرده اند. ابوطفیل هشت سال از حیات پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله)را درک کرده است و از دوستداران علی(علیه السلام) بود و در تمام جنگ ها همراه آن حضرت بود و از شیعیان مورد اعتماد و از شعرای فاضل و فصیح به شمار می آمد.5 ابوطفیل دارای دیوان شعری است که برخی آن را گزارش کرده اند.6 او آخرین صحابی پیامبر اسلام(صلی الله علیه وآله) بود که در مکه7 و در سال 100 هـ وفات کرد.8 سال های 102، 107 و 110 هـ تاریخ های دیگری است که برای فوت او ذکر شده است.9

پی نوشت ها

[1] ـ المنتظم 3/161.
[2] ــ تاریخ بغداد 1/198.
[3] ــ همان.
[4] ــ الاصابه 7/110. 5 ـ الاستیعاب 2/798 و 4/1697. 6 ـ الذریعه 9/43. 7 ـ الاستیعاب 2/799. 8 ـ الکامل فی التاریخ 5/55.
[9] ــ الاصابه 7/110.

دیگر منابع: مختصر تاریخ دمشق 11/294 تاریخ مدینة دمشق 26/13 شذرات الذهب 1/118 التاریخ الصغیر 1/285 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 5/82 الطبقات الکبری 5/457.

عامر ـ نمیری (زنده در نیمه قرن اول هجری)

ابوغباب عامر بن حارث بن کلفة نمیری عقیلی جران العود نمری.

اصالتاً از نجد1 و از طایفه بنی نمیر و قبیله عامر بن صعصعه