صفوان بن یحیی از آن روایت نقل کرده، هر چند از نام آن در منابع سخنی به میان نیامده است.5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/64.
[2] ــ رجال الطوسی 236 و 355.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 9/276.
[4] ــ تنقیح المقال 2/136.
[5] ــ رجال النجاشی 2/64.*

دیگر منابع: رجال البرقی 50 رجال ابن داود 221 نقد الرجال 182 منهج المقال 190 جامع الرواة 1/440 قاموس الرجال 6/68 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/374 معجم الموحد 2/55 احسن التراجم 1/347 الذریعه 6/342 مجمع الرجال 4/69.

عبدالحمید ـ بغدادی (زنده در قرن سوم هجری)

عبدالحمید بن سهل بغدادی.

از جزئیات زندگی او اطلاعی در دست نیست. آورده اند که از اصحاب اسماعیل بن اسحاق بن اسماعیل قاضی (م282 هـ ) و فردی فقیه، قاضی و مالکی مذهب بود. وی دارای کتاب های جامع الفرائض، المختصر فی الفقه و المختصر الصغیر می باشد.1 تاریخ وفات او به دست نیامد، لیکن با توجه به زمان وفات استادش، به دست می آید که او در قرن سوم می زیسته است.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 253.*

دیگر منابع: هدیة العارفین 1/506 دائرة المعارف الشیعیة العامه 12/93.

عبدالحمید ـ ختلی (م 240 هـ )

ابوالفضل (ابومحمد) عبدالحمید بن واسع بن ترک ختلی حاسب.

معاصر ابوعبدالله محمد خوارزمی (م232 هـ ) و از جمله دانشمندانی بود که در نهضت عظیم علمی قرن سوم علوم اسلامی را پایه گذاری کردند. او در علوم حساب و ریاضی اهل فن بود و تألیفات بسیاری را در این زمینه نوشت1 و سرانجام در سال 240 هـ از دنیا رفت.2 آثار بسیاری را نوشت که عبارت اند از: الجامع فی الحساب شامل شش کتاب علامات (معاملات)3 نوادر الحساب و خواص الأعداد الجبر و المقابله و الضرورات فی المقترنات. از میان آثار ذکر شده از او، تنها اثر آخری باقی مانده و هم اکنون در استانبول موجود است.4

پی نوشت ها

[1] ـ دائرة المعارف بزرگ اسلامی 3/147.
[2] ــ هدیة العارفین 1/506.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 339.
[4] ــ دائرة المعارف بزرگ اسلامی 3/147.*

دیگر منابع: تاریخ الحکماء 230 فرهنگ زندگی نامه ها 14/321 تاریخ الأدب العربی 4/169 لغت نامه دهخدا 1/264 ریاضیدانان دوره اسلامی 298.

عبدالحمید ـ سکونی (م 292 هـ )

ابوحازم عبدالحمید بن عبدالعزیز سکونی بصری بغدادی قاضی.

از دانشمندان حنفی و از اهالی بصره بود که در بغداد اقامت گزید و علم حدیث را نزد کسانی چون محمد بن بشار، محمد بن مثنّی عنزی و شعیب بن ایوب، و فقه را نزد هلال بن یحیی رازی، بکر عمّی و محمود انصاری فرا گرفت و با علوم ریاضی، جبر، شعر و ادب و امور ثبتی نیز آشنا شد. علمای رجال اهل سنت او را فقیه و ثقه دانسته اند. ابوحازم در دوره خلافت عباسی به سال 264هـ متولی امر قضاوت در شام، کوفه و کرخ بغداد بود. خطیب بغدادی حکایاتی در مورد وی نقل کرده که دلالت بر زیرکی و فراست او در امر قضا دارد.1 او زمانی که معتضد عباسی (خلافت 279 ـ 289 هـ ) به خلافت رسید، از دمشق به عراق فرستاده شد و بسیار مورد اکرام و احترام خلیفه واقع شد. کسانی چون مکرم بن احمد قاضی و ابومحمد بن زبر از او روایت نقل کرده اند. سرانجام وی در سال 292هـ در بغداد از دنیا رفت.2 آثارش عبارت اند از: المحاضر و السجلات الفرائض ادب القاضی3 شرح جامع کبیر در فروع4 و الامالی.5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 11/63.
[2] ــ سیر اعلام النبلاء 13/539
[3] ــ الفهرست (الندیم) 261.
[4] ــ کشف الظنون 1/569.
[5] ــ هدیة العارفین 1/505.*

دیگر منابع: المنتظم 13/43 البدایة و النهایه 11/99 العبر 1/423 تاریخ الاسلام 22/189 الجواهر المضیئه 1/296 مختصر تاریخ دمشق 14/179 الکامل فی التاریخ 7/537 تذکرة الحفاظ 2/654 طبقات الفقهاء 141 الاعلام 3/287 شذرات الذهب 2/210.

عبدالحمید ـ سمین (در عصر امام صادق(علیه السلام))

عبدالحمید بن ابی العلاء بن عبدالملک ازدی کوفی سمین خفاف.

در برخی منابع عبدالحمید بن عبدالملک آمده است و ابوالعلاء را کنیه عبدالملک دانسته اند.1 او اهل کوفه و از اصحاب امام صادق(علیه السلام)