عبدالرحمان ـ ابن ابی نجران (در عصر امام جواد(علیه السلام))

ابوالفضل عبدالرحمان بن عمرو بن مسلم کوفی تمیمی قمی، مشهور به ابن ابی نجران.

پدر وی از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود و از آن حضرت روایت کرده است. خود وی1 از موالی تمیم، اهل کوفه و از اصحاب و یاران امام رضا و امام جواد(علیهما السلام)بود2 و از این بزرگواران3 و کسانی مانند حماد بن عیسی، عبدالله بن سنان، ابن ابی عمیر، صفوان بن مهران و معاویة بن وهب روایت نمود. محدثانی همچون احمد بن محمد بن عیسی، ابوعبدالله برقی،4 عبدالله بن محمد بن خالد، ابوجعفر حمدان بن معافا صبیحی و عبیدالله بن احمد از او روایت کرده اند. ابن ابی نجران از محدثان موثق و روایات او مورد قبول می باشد و نجاشی از او با عنوان «ثقة ثقة» یاد کرده است. او دارای آثار بسیاری بوده که از آن جمله است: المطعم و المشرب یوم و لیله النوادر، کتابی در موضوع بیع و شراء و کتاب القضایا که این کتاب در واقع از محمد بن قیس می باشد و او مطالبی به آن اضافه نموده است.5

پی نوشت ها

[1] ـ اختیار معرفة الرجال 386.
[2] ــ رجال الطوسی 380 و 403.
[3] ــ رجال ابن داود 128.
[4] ــ جامع الرواة 1/444.
[5] ــ رجال النجاشی 2/45 و 46.*

دیگر منابع: اختیار معرفة الرجال 221 الفهرست (طوسی) 109 الوجیزه 59 خلاصة الاقوال 114 معجم رجال الحدیث 9/299 منهج المقال 191 تنقیح المقال 2/139 مجمع الرجال 4/73 رجال البرقی 54 الذریعه 21/149 و 3/194 هدایة المحدثین 94 التحریر الطاووسی 105 معالم العلماء 79 الاکمال 1/209.

عبدالرحمان ـ اصمعی (زنده در حدود 250 هـ )

ابومحمد (ابوالحسن) عبدالرحمان بن عبدالله بن قریب اصمعی بغدادی

از زیست نامه وی خبری در دست نیست، جز این که می توان گفت وی حدود 250هـ در قید حیات بوده، زیرا او از ابوعثمان عمرو بن بحر جاحظ (م 250 یا 255 هـ ) روایت کرده است.1 اما بیشترین روایات او از عمویش ابوسعید عبدالملک بن قریب بن عبدالملک اصمعی (م216 هـ ) است و در بسیاری از منابع نیز از او به عنوان عبدالرحمان بن اخی اصمعی (عبدالرحمان پسر برادر اصمعی) یاد می شود.2 وی همچنین از سفیان بن عُیینه3 (م198 هـ )، ابوعاصم،4 عبدالنعیم5 و عُتبی6 روایت کرده است. محمد بن سالم کوفی،7 ابراهیم بن اورمه اصفهانی،8 اسحاق بن ابراهیم،9 عبدالله بن مسلم معروف به ابن قتیبه (م 276 هـ )،10 هاشم بن محمد بن هارون خزاعی، ابوعلی سهل بن عبدان، یحیی بن زکریا طائی سمعانی، ابوبکر بن ابی الدنیا،11 ابوبکر بن درید،12 آمدی13 و پدر حمّاد بن اسحاق14 نیز از او روایت کرده اند. الندیم عبدالرحمان اصمعی را موثق دانسته و کتاب معانی الشعر را اثر او می داند.15 گویا کتابی به نام النوادر هم داشته است.16

پی نوشت ها

[1] ـ احسن التقاسیم 33.
[2] ــ الکامل فی ضعفاء الرجال 3/181 طبقات المحدثین باصبهان 3/190.
[3] ــ فتح الابواب 170 مستدرک الوسائل 1/125.
[4] ــ الثقات 8/381.
[5] ــ تاریخ مدینة دمشق 17/105.
[6] ــ همان 38/271.
[7] ــ الکامل فی ضعفاء الرجال 3/181.
[8] ــ طبقات المحدثین باصبهان 3/190.
[9] ــ الثقات 8/381.
[10] ــ المعارف 440 ـ 451.
[11] ــ تاریخ مدینة دمشق 7/70، 12/152، 14/106 و 17/105.
[12] ــ الامالی (سید مرتضی) 1/378.
[13] ــ فتح الابواب 170 مستدرک الوسائل 1/125.
[14] ــ الاغانی 2/189.
[15] ــ الفهرست (الندیم) 61.
[16] ــ الاصابه 7/62.*

دیگر منابع: الاختصاص 123 الامالی (سید مرتضی) 1/431، 463 و 499 الفرج بعد الشدة 2/436 خزانة الادب 1/269 بغیة الوعاة 2/82 ایضاح المکنون 2/507 هدیة العارفین 1/512 تاریخ التراث العربی 2/1/94 شرح نهج البلاغه 19/404 بحارالانوار 46/57 معجم المؤلفین 5/148 کنز العمّال 6/566.

عبدالرحمان ـ انصاری (6 ـ 104 هـ )

ابومحمد عبدالرحمان بن حسان بن ثابت بن منذر انصاری مدنی خزرجی.

وی سال ششم یا هفتم هجری در زمان حیات رسول خدا(صلی الله علیه وآله)در شهر مدینه به دنیا آمد و پیامبر(صلی الله علیه وآله)را درک کرد. او بیشتر عمرش را در مدینه سپری کرد و مدتی کوتاه هم در دمشق زندگی نمود.1 پدرش حسان و مادرش سیرین قبطیه، خواهر ماریه همسر پیامبر بود. ا(صلی الله علیه وآله)و از پدرش حسان، زید بن ثابت و مادرش روایت کرده است. علمای رجال او را محدثی ثقه، از تابعین مدینه، قلیل الحدیث و شاعر دانسته اند. هنر عمده او در شعر و شاعری بوده است. اسحاق بن