ابراهیم بن عبدالله و فرزندش سعید، عبدالرحمان بن بهمان و منذربن عبید مدنی از او روایت کرده اند.2

ابومحمد برای رمله، دختر معاویه اشعار عاشقانه ای سرود، لذا یزید خشمگین و عصبانی شد و از پدرش معاویه درخواست کرد که او را به قتل برساند، اما پدرش او را از این کار برحذر داشت.3 وی در سال 104 هـ در مدینه درگذشت.4 عبدالرحمان دارای دیوان شعر بوده است.5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ التراث العربی 3 / 2 / 175. 2 ـ تهذیب الکمال 17/64. 3 ـ الاغانی 15/106.
[4] ــ سیراعلام النبلاء 5/65.
[5] ــ تاریخ التراث العربی 3 / 2 / 175.*

دیگر منابع: خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/162 تقریب التهذیب 1/477 الاصابه 3/67 الوافی بالوفیات 18/131 التاریخ الکبیر 5/270 الجرح و التعدیل 2 / 2 / 222 الثقات 5/89 الاعلام 3/303 لغت نامه دهخدا 9/13849.

عبدالرحمان ـ أشل (در عصر امام صادق(علیه السلام))

عبدالرحمان بن سالم بن عبدالرحمان اشلّ عطار کوفی.

اهل کوفه1 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام)2 بود و از امام باقر و امام صادق(علیهما السلام)روایت کرده است3 و از محدثانی چون اسحاق بن عمّار و مفضل بن عمر نیز روایاتی نقل کرده است.4 محدثانی چون منذر بن جعفر،5 محمد بن ابی عمیر و احمد بن محمد بن عیسی6 از وی روایت کرده اند. او از روایان شیعه بود،7 ولی علامه و ابن داود ایشان را در نقل روایت ضعیف دانسته اند.8 وی دارای تألیفی به نام کتاب الحدیث می باشد.9

پی نوشت ها

[1] ـ خلاصة الاقوال 239. 2 ـ رجال الطوسی 266 معجم رجال الحدیث 9/329. 3 ـ همان. 4 ـ معجم رجال الحدیث 9/329. 5 ـ رجال النجاشی 2/49 جامع المقال 77. 6 ـ جامع الرواة 1/450. 7 ـ رجال النجاشی 2/49. 8 ـ خلاصة الاقوال 239 رجال ابن داود 474.
[9] ــ الذریعه 6/342.*

دیگر منابع: رجال البرقی 24 تنقیح المقال 2/143 منهج المقال 192 الوجیزه 59 هدایة المحدثین 96 معجم الموحد 2/62.

عبدالرحمان ـ أصّم (م 200 هـ )

ابوبکر عبدالرحمان بن کیسان اصّم معتزلی بصری.

وی با ابوهذیل علاف معتزلی (م 226 هـ ) معاصر بود1 و مناظراتی با او داشته است.2 ابراهیم بن اسماعیل بن علیّه از شاگردان وی به شمار می رفت. رجال نویسان اهل سنت او را فصیح ترین، فقیه ترین و با ورع ترین مردم دانسته اند.3 اصمّ به دسته ای از کارهای حضرت علی(علیه السلام) ایراد می گرفت و بعضی از کارهای معاویه را تأیید می کرد.4 همین عیب او موجب شد تا معتزلیان او را از میان مخلصان بیرون اندازند.5 وی همچنین معتقد بود که قرآن مخلوق است.6 برخی از علمای اهل سنت، تفسیر وی را تفسیر عجیبی دانسته اند. از ابوعلی نقل کرده اند که گفته: اگر اصم فقط به فقه و لغت می پرداخت، بهتر بود.7 با این حال ثعلبی از تفسیر او در کتاب خود، الکشف و البیان یاد کرده است.8 اصم در سال 200 و به قولی 201 هـ درگذشت و آثار بسیاری از خود به جای گذاشت که عبارت اند از: تفسیر القرآن خلق القرآن التوحید الحجة و الرسل الآی التی تسئل عنه المجبره البیان عن اسماء الله جلّ اسمه افتراق الامة و اختلاف الشیع الامر بالمعروف و النهی عن المنکر الرّد علی هشام فی التشبیه المخلوق الحرکات الرد علی الملحده الجامع علی الرافضه الرّد علی المجبرة فی المخلوق الرّد علی الدهریه الرّد علی الیهود الرّد علی المجوس المعرفه رسائل الأئمة فی العدل الرّد علی من قال بالسیف الرد علی أهل الفتوی الموجز فی الرسل الرّد علی الزنادقه معرفة وجوه الکلام ما دل علیه الکتاب و السنة صفة الکبائر و صغارها9 و المقالات فی الاصول.10

پی نوشت ها

[1] ـ لسان المیزان 3/427.
[2] ــ طبقات المعتزله 57.
[3] ــ طبقات المفسرین (داوودی) 1/274.
[4] ــ طبقات المعتزله 57.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 214.
[6] ــ الملل و النحل 1/76، ضمن احوال جاحظیه.
[7] ــ طبقات المعتزله 57.
[8] ــ کشف الظنون 1/443.
[9] ــ الفهرست (الندیم) 214.
[10] ــ لسان المیزان 3/427.*

دیگر منابع: الاعلام 3/323 فرهنگ زندگی نامه ها 1/688 الحیوان 4/73 و 205 سیر اعلام النبلاء 9/402 البیان و التبیین 1/80 الضعفاء الکبیر 3/4 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/141 الثقات 5/90.

عبدالرحمان ـ أوزاعی (88 ـ 157 هـ )

ابوعمرو عبدالرحمان بن عمرو بن محمد بن عمرو أوزاعی دمشقی شامی.

اهل دمشق1 و نیاکانش از بردگان و اسیران هندی بودند که ظاهراً