465.
[4] ــ تاریخ بغداد 10/228.
[5] ــ التاریخ الکبیر 5/315 تاریخ الاسلام 11/233.
[6] ــ غایة النهایه 1/372.
[7] ــ الفهرست (الندیم) 282 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/171.
[8] ــ الطبقات الکبری 5/416.
[9] ــ تاریخ الاسلام 11/233.
[10] ــ تاریخ بغداد 10/228.
[11] ــ الطبقات الکبری 5/416.
[12] ــ المعارف 465.
[13] ــ الطبقات الکبری 5/416.
[14] ــ تاریخ بغداد 10/228.
[15] ــ الفهرست (الندیم) 282.
[16] ــ غایة النهایه 1/372.
[17] ــ المعارف 465 میزان الاعتدال 2/575.
[18] ــ غایة النهایه 1/372.*

دیگر منابع: معجم المؤلفین 5/149 الاعلام 3/312 تقریب التهذیب 1/479 شذرات الذهب 1/284 الجرح و التعدیل 5/252 العبر 1/ 205.

عبدالرحمان ـ مروزی (م283 هـ )

ابومحمد عبدالرحمان بن یوسف بن سعید بن خراش مروزی بغدادی.

اصالتاً اهل مرو بود. رجال شناسان اهل سنت وی را از دانشمندان و محدثان حافظ و موثق شیعه شمرده و در حدیث بسیار ستوده اند. او از نصر بن علی جهضمی، محمد بن بشار بندار، یونس بن عبدالاعلی، محمد بن یحیی ذهلی، عبدالجبار بن علاء و احمد بن ابراهیم دورقی حدیث آموخته1 و ابوسهل احمد بن محمد بن عبدالله قطّان، ابوالعباس بن عقده، محمد بن محمد بن داود کرجی و بکر بن محمد بن حمدان صیرفی مروزی از او روایت کرده اند.2 وی برای آموختن حدیث سفرهای زیادی به شام، عراق، مصر و خراسان داشت و در طلب حدیث و کسب علم رنج های بسیاری را به جان خرید، به گونه ای که به گفته خودش در این راه و در اثر تشنگی، پنج بار مجبور به نوشیدن بول خود شد.3 ابن عدی (م 365 هـ ) از عبدان روایت کرده که ابن خراش دو جلد کتاب که در مثالب شیخین نوشته بود، به بندار تقدیم کرد و دو هزار درهم جایزه دریافت کرد. ابن خراش این مبلغ را صرف ساختن حجره ای در بغداد کرد تا در آنجا به گفتن حدیث بنشیند، ولی هنگامی که ساختن حجره به پایان رسید، هنوز از آن استفاده نکرده بود که دار فانی را وداع گفت.4 ابن حجر از این که ابن خراش این کتاب را نوشته، بسیار اظهار تأسف می کند و قسم یاد می کند که او شیخ فریب خورده ای است که از علم خود منتفع نشده است.5 اثر دیگر او کتاب الجرح و التعدیل (رجال عبدالرحمان) است.6 وفات او را در سال 283هـ در بغداد یا 294هـ در طرسوس نوشته اند. خطیب بغدادی قول نخست را درست تر می داند.7

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 10/280 لسان المیزان 3/445 الکامل فی ضعفاء الرجال 4/321.
[2] ــ تاریخ الاسلام 21/213.
[3] ــ تاریخ بغداد 10/280.
[4] ــ الکامل فی ضعفاء الرجال 4/321.
[5] ــ لسان المیزان 3/445.
[6] ــ معجم المؤلفین 5/200 الذریعه 10/125.
[7] ــ تاریخ بغداد 10/28.*

دیگر منابع: میزان الاعتدال 2/600 طبقات علماء الحدیث 2/402 تذکرة الحفاظ 2/684 اعیان الشیعه 7/466 ذکر اخبار اصفهان 2/112 خلاصة الاقوال 221 منهج المقال 135 الکنی و الالقاب 1/359 سیر اعلام النبلاء 13/509 المنتظم 12/362 البدایة و النهایه 11/85 تاریخ مدینة دمشق 36/107 العین فی طبقات المحدثین 105 شذرات الذهب 2/184.

عبدالرحمان ـ مصری (حدود 185 ـ 257 هـ )

ابوالقاسم عبدالرحمان بن عبدالله بن عبدالحکم بن اعین قرشی مصری.

در مصر به دنیا آمد.1 گویا جدش از موالی عثمان بن عفان بود.2 از پدرش و ادریس بن یحیی خولانی، سعید بن حکم بن ابی مریم، اسحاق بن بکیر، ابوزرعه و عبدالملک بن هشام صاحب سیره و بسیاری دیگر روایت کرده است.3 نسائی، ابوحاتم رازی، ابوبکر بن ابی داود، علی بن احمد علّان و افرادی دیگر راوی او به شمار می روند.4 رجال نویسان اهل سنت او را ثقه، مورخ و فقیه توصیف کرده و مرگش را در محرم سال 257 در زادگاهش و در هفتاد سالگی ثبت نموده اند.5 کتاب های فتوح مصر و المغرب و الاندلس، سیرة عمر بن عبدالعزیز6 و تاریخ مصر از اوست.7

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 3/313. 2 ـ تهذیب الکمال 17/213. 3 ـ همان. 4 ـ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/208. 5 ـ تهذیب الکمال 17/213 تقریب التهذیب 1/487.
[6] ــ الاعلام 3/313.
[7] ــ تاریخ الاسلام 19/195.*

دیگر منابع: تاریخ التراث العربی 1/2/232 الجرح و التعدیل 5/257 کشف الظنون 2/1240.

عبدالرحمان ـ واقدی (م 247 هـ )

ابومسلم عبدالرحمان بن عبیدالله بن واقد بن مسلم واقدی بغدادی عطار.

اصالتاً اهل بصره بود، اما در منطقه رصافه بغداد اقامت گزید.1 نزد کسانی چون قاضی ابویوسف، اسماعیل بن جعفر و محمد بن حسن