الحدیث بوده است که عبیس بن هشام آن را روایت کرده است.9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/67.
[2] ــ رجال الطوسی 237 رجال ابن داود 225.
[3] ــ رجال النجاشی 2/67 خلاصة الاقوال 131.
[4] ــ هدایة المحدثین 97 تنقیح المقال 2/153.
[5] ــ معجم رجال الحدیث 10/23.
[6] ــ جامع الرواة 1/457 جامع المقال 77.
[7] ــ هدایة المحدثین 97 تنقیح المقال 2/153.
[8] ــ رجال النجاشی 2/67 رجال ابن داود 225.
[9] ــ الذریعه 6/343.*

دیگر منابع: رجال البرقی 24 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/434 منهج المقال 194 طرائف المقال 1/504 الفهرست (طوسی) 122.

عبدالعزیز ـ اشعری (در عصر امام جواد(علیه السلام))

عبدالعزیز بن مهتدی بن محمد بن عبدالعزیز اشعری قمی.

صحابی امام کاظم1 و امام رضا(علیهما السلام) 2 بود و از امام رضا و امام جواد(علیهما السلام) و کسانی مانند عبدالله بن جندب و یونس بن عبدالرحمان روایت نمود.3 محدثانی همچون فضل بن شاذان، احمد بن ابی عبدالله برقی، احمد بن محمد بن عیسی و محمد بن اسماعیل رازی از او روایت کرده اند.4 عبدالعزیز از محدثان موثق شیعه و وکیل امام رضا(علیه السلام) و از یاران خاص ایشان به شمار می رفت. امام جواد(علیه السلام)از وی اظهار رضایت نموده و برای او دعا کرد و فضل بن شاذان او را از بهترین قمی ها در زمان خود دانسته است.5 نجاشی می گوید: او دارای کتابی است که راوی آن احمد بن محمد بن خالد برقی می باشد.6*

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 51.
[2] ــ رجال الطوسی 360.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 10/36 و 37.
[4] ــ جامع الرواة 1/459.
[5] ــ اختیار معرفة الرجال 483 و 506.
[6] ــ رجال النجاشی 2/60.*

دیگر منابع: الفهرست (طوسی) 191 خلاصة الاقوال 116 رجال ابن داود 225 قاموس الرجال 6/184 نقد الرجال 189 تنقیح المقال 2/155 منهج المقال 194 التحریر الطاوسی 625.

عبدالعزیز ـ زهری ( م 198 هـ )

ابوثابت عبدالعزیز بن عمران بن عبدالعزیز بن عمر زهری مدنی بغدادی أعرج، معروف به ابن ابی ثابت.

از مردمان مدینه بود،1 ولی مدتی به بغداد رفت و در دستگاه حکومت یحیی بن خالد برمکی خدمت کرد و پس از مدتی اقامت در بغداد، به زادگاهش مدینه بازگشت.2 از امام جعفر صادق(علیه السلام)روایت کرده3 و از محدثانی چون افلح بن سعید،4 داود بن حصین، اسماعیل بن ابراهیم بن عقبه و هشام بن سعد5 نیز حدیث شنیده و روایاتی نقل کرده است. کسانی چون یعقوب بن محمد زهری،6 علی بن محمد مدائنی،7 ابراهیم بن منذر8 و ابوحذافة سهمی9 از وی روایت کرده اند. او علاوه بر حدیث، به علم نسب شناسی نیز آگاه بود.10 رجال نویسان ایشان را فردی غیرموثق و روایاتش را غیرقابل اعتماد دانسته اند.11 گفته شده که وی به دلیل این که یک بار کتاب هایش طعمه حریق شد و در آتش سوخت، روایات را حفظ می نمود و از حفظ روایت می کرد، لذا دچار اشتباهات زیادی شده است.12 او دارای تألیفی به نام کتاب الاحلاف13 یا کتاب الاخلاق14 بوده است. سرانجام او به سال 198 هـ در مدینه درگذشت.15 در تاریخ وفاتش اختلاف است.16

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 10/440 الضعفاء الکبیر 3/14.
[2] ــ تهذیب الکمال 18/181 تاریخ بغداد 10/440 و 442.
[3] ــ میزان الاعتدال 2/632 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/350.
[4] ــ تاریخ الاسلام 11/245 تاریخ بغداد 10/440.
[5] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/351.
[6] ــ الجرح و التعدیل 2/2/390.
[7] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/351.
[8] ــ اخبار القضاة 2/23.
[9] ــ تاریخ الاسلام 11/245 تاریخ بغداد 10/440.
[10] ــ لسان المیزان 7/289 تقریب التهذیب 1/511.
[11] ــ الکامل فی ضعفاء الرجال 5/285 الضعفاء و المتروکین 168.
[12] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/351 تقریب التهذیب 1/511.
[13] ــ الفهرست (الندیم) 120.
[14] ــ کشف الظنون 5/575.
[15] ــ تهذیب الکمال 18/181 تاریخ بغداد 10/440 و 442.
[16] ــ تاریخ الاسلام 11/245.*

دیگر منابع: هدیة العارفین 1/575 الطبقات الکبری 5/436.

عبدالعزیز ـ عبدی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

عبدالعزیز عبدی کوفی.

اهل کوفه بود1 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام) به شمار می رفت2 و از آن حضرت روایت کرده است.3 همچنین از محدثانی چون حمزة بن حمران، عبدالله بن ابی یعفور و عبید بن زراره روایاتی نقل کرده است.4 کسانی چون حسن بن محبوب5 و عبدالرحمان بن ابی نجران6 از وی روایت کرده اند. ایشان از محدثان شیعه بود، ولی در نقل روایت فردی ضعیف به شمار می رفت.7 کتاب الحدیث اثر اوست که حسن بن محبوب آن را روایت کرده است.8 برخی او را با