دیگر منابع: رجال ابن داود 125 منهج المقال 214 نقد الرجال 209 الوجیزه 64 مجمع الرجال 4/61 الذریعه 2/163 طرائف المقال 1/323 معجم الرجال الحدیث 10/375.

عبدالله ـ جنوجردی (220 ـ 293 هـ )

ابومحمد عبدالله بن محمد بن عیسی مروزی جنوجردی، مشهور به عبدان.

در سال 220هـ در جنوجرد (کنوکرد)، روستایی در پنج فرسخی مرو به دنیا آمد.1 او برای کسب علم به مناطقی همچون شام، عراق، حجاز و مصر مسافرت کرد و علم حدیث را نزد افرادی چون قتیبة بن سعید، علی بن حجر و اسماعیل بن مسعود جحدری، و علم فقه را نزد اصحاب شافعی فرا گرفت.2 علمای رجال اهل سنت او را محدثی حافظ، ثقه و زاهد دانسته اند. عبدالرحمان بن محمد غفّاری و ابوالعباس دغولی از او روایت کرده اند.3 وی پس از فراگیری حدیث و فقه شافعی به مرو برگشت و قصد داشت تا مذهب شافعی را در آن منطقه گسترش دهد، لیکن با ممانعت احمد بن سیار مفتی شهر رو به رو گشت. عبدان دوباره به مصر رفت و پس از چند سال فعالیت علمی دوباره به مرو برگشت و مورد استقبال احمد بن سیار قرار گرفت. او پس از احمد بن سیار مفتی شهر مرو شد و مردم برای اخذ فتاوای خویش به او مراجعه می کردند. او کتاب المعرفه را نوشت و در سال 293هـ در مرو از دنیا رفت.4 یاقوت نام کتابش را الموطأ آورده است.5

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 2/172.
[2] ــ طبقات الشافعیة الکبری 2/297.
[3] ــ تاریخ بغداد 11/135.
[4] ــ طبقات الشافعیة الکبری 2/297.
[5] ــ معجم البلدان 2/172.*

دیگر منابع: المنتظم 13/46 العبر 1/424 الأعلام 4/118 معجم المؤلفین 6/135 هدیة العارفین 1/442 ایضاح المکنون 2/334 شذرات الذهب 1/215 الانساب 3/325 تذکرة الحفاظ 2/687 تاریخ الاسلام 22/174.

عبدالله ـ حارثی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

عبدالله بن قاسم حارثی.

از راویان حدیث بود واز محدثانی چون عبدالله بن سنان روایاتی نقل کرده است.1 وی از یاران و همراهان معاویه بن عمار دهنی (م 175 هـ ) و از راویان امام صادق و امام کاظم(علیهما السلام)بود، ولی سرانجام به دلیل اختلاط در حدیث از معاویة بن عمار دهنی جدا شد.2 محمد بن خالد برقی از جمله کسانی است که روایاتی از حارثی نقل کرده است.3 نجاشی و بسیاری دیگر ایشان را از محدثان غالی، ضعیف و حتی متروک الحدیث دانسته اند.4 او از راویان شیعه بوده5 و دارای تألیفی به نام کتاب الحدیث می باشد.6

پی نوشت ها

[1] ـ کامل الزیارات 219.
[2] ــ رجال النجاشی 2/29 و 348.
[3] ــ کامل الزیارات 219 الفهرست (طوسی) 106.
[4] ــ رجال النجاشی 2/29 خلاصة الاقوال 238.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 106 رجال النجاشی 2/29.
[6] ــ الذریعه 6/345.*

دیگر منابع: قاموس الرجال 6/104 رجال ابن داود 470 منهج المقال 209 جامع الرواة1/500 نقد الرجال 204 مجمع الرجال 6/34 تنقیح المقال 2/203.

عبدالله ـ حجال (در عصر امام رضا(علیه السلام))

ابومحمد عبدالله بن محمد حجال مزخرِف اسدی کوفی.

اهل کوفه و از موالی بنی اسد و به قولی، از موالی بنی تیم بود و از آن رو که حِجلْ یعنی خلخال می فروخت، به حجّال معروف شد.1 او در شمار اصحاب و یاران امام رضا(علیه السلام)قرار داشت2 و از آن بزرگوار و امام صادق(علیهم السلام) حدیث شنید.3 برخی، روایت او را از امام صادق(علیه السلام)به طور مستقیم بعید دانسته4 و برخی آن را ممکن دانسته اند.5 همچنین از احمد بن عمر و ابوهاشم بزاز روایت دارد.6 حجّال از محدثان بسیار موثق شیعه،7 متکلم و اهل مناظره و جدل بود و با حسن بن علی بن فضال و علی بن اسباط در مسجد کوفه به گفتوگو می پرداخت.8 حسن بن علی کوفی، احمد بن محمد بن عیسی، ابوطاهر وراق، سهل بن زیاد، حسن بن حسین لؤلؤئی و محمد بن حسین بن ابی الخطاب از وی روایت کرده اند.9 نجاشی می گوید: او کتابی دارد که حسن بن علی بن عبدالله آن را روایت کرده است، گرچه وی از نام و موضوع کتابش چیزی ذکر نمی کند.10

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/30 و 1/155.
[2] ــ رجال الطوسی 381.
[3] ــ تنقیح المقال 2/206.
[4] ــ هدایة المحدثین 206.
[5] ــ تنقیح المقال 2/206.*