عبدالله ـ سمان (در عصر امام صادق(علیه السلام))

عبدالله بن ولید سمان نخعی کوفی.

اهل کوفه1 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود2 و از آن حضرت روایت کرده است. افرادی چون عبیس بن هشام3 و قاسم بن اسماعیل قرشی4 از وی روایت می کنند. او روایتگری امامی، ثقه و دارای کتابی بوده است که گروهی از جمله عبیس بن هشام آن را روایت کرده اند.5 در برخی منابع از آن با عنوان کتاب الحدیث یاد شده است.6 برخی، عبدالله بن ولید مذکور در الفهرست را همان عبدالله بن ولید سمعان نخعی دانسته اند.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/20.
[2] ــ رجال البرقی 22.
[3] ــ رجال النجاشی 2/20. 4 ـ الفهرست (طوسی) 105. 5 ـ رجال النجاشی 2/20. 6 ـ الذریعه 6/346.
[7] ــ تنقیح المقال 2/222 معجم رجال الحدیث 10/367.

دیگر منابع: قاموس الرجال 6/647 خلاصة الاقوال 111 حاوی الاقوال 2/90 رجال ابن داود 215 جامع الرواة 1/515 منتهی المقال 4/253.

عبدالله ـ سویقی (م 247 هـ )

عبدالله بن موسی بن عبدالله سویقی.

از نوادگان امام حسن مجتبی(علیه السلام) است و در زمان خلافت مأمون عباسی (198 ـ 218 هـ ) می زیست1 و زمان خلافت متوکل (232 ـ 247 هـ ) را نیز درک کرد. از پدرش موسی بن عبدالله روایت دارد.2 افرادی چون علی بن حسین نیشابوری و محمد بن عبید از او روایت نقل کردند.3 معروف است که مأمون عباسی بعد از شهادت حضرت امام رضا(علیه السلام)نامه ای به او نوشت و از او دعوت کرد تا جانشین امام رضا(علیه السلام)شود و با او بیعت نماید و او را از هر گونه تهدیدی نیز امان داد، ولی عبدالله در جواب او رساله مفصلی نوشت به این مضمون که مرا به چه چیز امیدوار می سازی و چگونه به تو اعتماد کنم، در حالی که امام رضا(علیه السلام) را به قتل رساندی؟ من از مردن ترس و هراسی ندارم، اما هیچ دلیلی نمی بینم که خود را در اختیار و سلطه تو قرار دهم. او تا آخر عمرش متواری، بود تا این که در سال 247 هـ یک هفته پیش از مرگ متوکل درگذشت.4 اثر بر جای مانده از او همین رساله ای است که در جواب مأمون نوشته و نیز تعدادی شعر است.5

پی نوشت ها

[1] ـ جامع الرواة 1/513.
[2] ــ تنقیح المقال 2/219.
[3] ــ تهذیب الاحکام 6/78 جامع الرواة 1/513.
[4] ــ مقاتل الطالبیین 415.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 104 عمدة الطالب 134.*

دیگر منابع: الفخری فی انساب الطالبیین 87 معجم رجال الحدیث 10/353 مجمع الرجال 4/56 مستدرکات علم رجال الحدیث 5/118 منهاج البراعه 3/371 المجدی 50.

عبدالله ـ شامی (م قرن سوم هجری)

ابومحمد عبدالله بن محمد شامی دمشقی کوفی.

شیخ طوسی وی را از اصحاب امام حسن عسکری(علیه السلام) ذکر می کند.1 بنا بر مبنای شیخ که در اول کتاب ذکر شده،2 وی از آن امام روایت کرده است، ولی بار دیگر همو وی را در زمره راویانی ذکر کرده که از امامان معصوم روایتی ندارند،3 از این رو بعضی از ارباب معاجم احتمال تعدد او را داده اند. شامی ادیب و نحوی بود و بر مکتب نحوی کوفه کسب دانش کرد.4 الندیم او را از دانشمندان نحو و از پیروان ابوالعباس ثعلب، ادیب نحوی و لغت شناس مشهور (م291 هـ ) برشمرده است.5 وی حدیث را از احمد بن محمد بن عیسی و غیر او روایت کرده و محمد بن احمد بن یحیی نیز از او روایت می کند.6 از آن جهت که به گفته نجاشی و طوسی، ابنولید روایت محمد بن احمد بن یحیی از عبدالله بن محمد شامی و عبدالله بن محمد دمشقی را نمی پذیرفته،7 آیت الله خوئی معتقد است که چه این دو یکی بوده باشند یا متعدد، به هر حال مسمّی به این اسم ضعیف است.8 از شامی مجموعه مسائلی بر جای مانده است.9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 434.
[2] ــ همان 2.
[3] ــ همان 484.
[4] ــ الفهرست (الندیم) 81.
[5] ــ همان.
[6] ــ رجال الطوسی 434 و 484.
[7] ــ رجال النجاشی 2/243 و 244 الفهرست (طوسی) 275.
[8] ــ معجم رجال الحدیث 10/299.
[9] ــ الفهرست (الندیم) 81.*

دیگر منابع: هدیة العارفین 1/445 قاموس الرجال 6/586 مجمع الرجال 4/49 خلاصة الاقوال 238 جامع الرواة 1/505 هدایة المحدثین 206 اختیار معرفة الرجال 479.

عبدالله ـ شیبانی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

عبدالله بن زرارة بن أعین بن سنسن شیبانی.

از خاندان معروف شیعی و اهل حدیث و فقه1 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام)2 بود و از آن حضرت روایت کرده است.3 محدثانی چون