علی بن نعمان، قاسم بن سلیمان و عبدالله بن بکیر از وی روایت کرده اند.4 به گفته ابوغالب زراری، ایشان امام موسی بن جعفر(علیه السلام) را نیز درک و ملاقات نموده است.5 وی از محدثان مورد اعتماد شیعه6 و دارای کتاب الحدیث بوده که علی بن نعمان آن را روایت کرده است.7

پی نوشت ها

[1] ـ رسالة ابی غالب الزراری 114.
[2] ــ رجال البرقی 22 رجال ابن داود 204.
[3] ــ اختیار معرفة الرجال 138 رجال النجاشی 2/24.
[4] ــ جامع الرواة 1/484.
[5] ــ رسالة ابی غالب الزراری 214 و 215.
[6] ــ رجال ابن داود 204 خلاصة الاقوال 111.
[7] ــ الذریعه 6/344.*

دیگر منابع: معجم رجال الحدیث 10/189 منهج المقال 203 قاموس الرجال 5/457 مستدرکات علم رجال الحدیث 5/18.

عبدالله ـ شیبانی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابوعلی عبدالله بن بکیر بن أعین بن سُنْسن شیبانی أصبحی مدنی.

از موالی و هم پیمانان قبیله بنی شیبان بود1 و از اصحاب امام باقر2 و امام صادق(علیهما السلام)3 به شمار می رفت و از امام باقر4 و امام صادق(علیهما السلام)5 و محدثانی چون عبدالرحمان بن حجاج، ابوکهمس هیثم بن عبدالله شیبانی6 و حمزة بن طیار7 روایت کرده است. راویان بسیاری نیز از وی حدیث شنیده و روایت کرده اند که از آن میان افراد برجسته ای چون عبدالله بن جبله،8 حسن بن علی بن فضال9 و صفوان بن یحیی10 را می توان نام برد. به گفته رجال نویسان، ایشان در زمره اصحاب اجماع، از فقهای برجسته11 و محدثی موثق بوده12 و به نقل برخی، در سلسله اسناد 334 روایت واقع شده است.13 برخی ادعا کرده اند که وی فطحی مذهب بوده است.14 او دارای تألیفاتی به نام کتاب الاصول15 و کتاب الحدیث بوده است.16

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 22 معجم رجال الحدیث 10/123.
[2] ــ قاموس الرجال 5/405.
[3] ــ اختیار معرفة الرجال 375 رجال ابن داود 199.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 10/126.
[5] ــ اختیار معرفة الرجال 143 رجال النجاشی 2/23.
[6] ــ جامع المقال 76.
[7] ــ اختیار معرفة الرجال 347.
[8] ــ جامع الرواة 1/473 هدایة المحدثین 202.
[9] ــ الفهرست (طوسی) 106 اختیار معرفة الرجال 41.
[10] ــ جامع المقال 108 جامع الرواة 1/474.
[11] ــ التحریر الطاووسی 334 خلاصة الاقوال 106 و 107.
[12] ــ معالم العلماء 77 الفهرست (طوسی) 106.
[13] ــ معجم رجال الحدیث 10/126.
[14] ــ التحریر الطاووسی 334 خلاصة الاقوال 106 و 107.
[15] ــ الفهرست (الندیم) 243.
[16] ــ الذریعه 6/344.*

دیگر منابع: منهج المقال 200 تنقیح المقال 2/171 اعیان الشیعه 8/48 رجال البرقی 22 الوجیزه 62.

عبدالله ـ شیبانی (213 ـ 290 هـ )

ابوعبدالرحمان عبدالله بن احمد بن محمد بن حنبل شیبانی بغدادی ذهلی مروزی.

وی فرزند احمد بن حنبل پیشوای حنبلیان (م 241 هـ ) و راوی بیشتر آثار پدرش بود و خود از محدثان بنام به شمار می رود. وی در سال 213 هـ به دنیا آمد و پس از دوران کودکی، نزد اساتید بسیاری به فراگیری دانش پرداخت. ذهبی اسامی قریب 150 تن از آنها را بیان نموده است که از جمله معروف ترینشان عبارت اند از: احمد دورقی احمد بن خالد خلال احمد بن سعید دارمی و یحیی بن داود واسطی. همچنین از پدرش احمد بن حنبل، یحیی بن عبدویه، شیبان بن فروخ، یحیی بن معین و بسیاری دیگر روایت کرده است.1 پدرش به خاطر توقف علی بن جَعْد در مسئله قرآن، به عبدالله اجازه نداد که از علی اخذ روایت کند.2 احمد بن حنبل در مورد پسرش می گوید: عبدالله حافظ در علم حدیث است و با من مذاکره نمی کند، مگر به آنچه در حفظ دارد و او دارای علم بسیاری است. از عبدالله نقل است که می گوید: هر آنچه من می گویم حداقل یک بار آن را از پدرم شنیده ام.3 او خود نیز کرسی تدریس داشت و محدثان بسیاری از وی روایت کردند که احمد نسائی، محمد بن خلف وکیع و محمد بن مخلد دوری از آن جمله ند.4 رجالیون اهل سنت ابوعبدالرحمان را فردی ثقه، ثبت، فهیم،5 صالح و صادق اللهجه معرفی کرده6 و به اتفاق او را احیاگر آثار پدرش احمد بن حنبل و محدثی چیره دست خوانده اند تا جایی که برخی او را از پدرش هم برتر دانسته اند، چه این که معتقدند: نه تنها علوم زیادی را از پدرش آموخت، بلکه چیزهایی نیز بر آنها افزود.7 ابن ابی یعلی علاوه بر آنکه از شأن و مقام علمی عبدالله بسیار تمجید کرده، نوشته است که وی در دوره خلافت مکتفی (289 ـ 295هـ ) مدتی در منطقه ای از خراسان به قضاوت اشتغال داشت.8 اگر این گفته درست باشد، قضاوت او در اواخر عمرش و خیلی کوتاه بوده است، چون ابوعبدالرحمان در جمادی الآخر سال 290 در بغداد درگذشت و بنابر وصیت خویش در مقابر باب التبن که معتقد بود یکی از انبیای الهی در آنجا مدفون است، به خاک سپرده شد.9