الاسلام 20/121.
[4] ــ سیر اعلام النبلاء 12/340.
[5] ــ الوافی بالوفیات 17/494.
[6] ــ الفهرست (الندیم) 138.
[7] ــ همان.*

دیگر منابع: تاریخ مدینة دمشق 32/377 الکامل فی التاریخ 7/123 تاریخ الطبری 9/264 تاریخ التراث العربی 2/220 تاریخ الفخری 242 العقد الفرید 4/125.

عبدالله ـ مسمعی (در عصر امام کاظم(علیه السلام))

ابومحمد عبدالله بن عبدالرحمان مسمعی اصم بصری.

اهل بصره1 و از اصحاب امام صادق(علیه السلام)بود.2 از امام باقر و امام کاظم(علیهما السلام)3 و روایتگرانی چون مسمع کردین،4 ابوعبدالله بزّاز و عبدالله بن مسکان5 روایت کرده است. کسانی چون محمد بن عیسی بن عبید،6 ابراهیم بن هاشم، محمد بن حسن شمون7 و عبدالله بن حمّاد8 از وی روایاتی نقل کرده اند. غالب رجال نویسان شیعه مسمعی را محدثی غالی، ضعیف و غیرقابل اعتماد دانسته و او را نکوهش کرده اند.9 علاّمه او را به دروغگویی متهم ساخته و می افزاید که در کتاب زیارات مسمعی، مطالب زشت و پلید بسیار آمده و تناقضات فراوانی وجود دارد.10 ذهبی و عقیلی از رجال شناسان اهل سنت نیز روایات وی را مردود دانسته و قابل قبول نمی دانند.11 آثارش عبارت از کتاب الناسخ و المنسوخ و کتاب المزار12می باشد.

پی نوشت ها

[1] ـ میزان الاعتدال 4/138 لسان المیزان 3/309.
[2] ــ اعیان الشیعه 8/59.
[3] ــ جامع الرواة 1/495.
[4] ــ رجال النجاشی 2/15.
[5] ــ معجم رجال الحدیث 10/242.
[6] ــ رجال النجاشی 2/15.
[7] ــ جامع الرواة 1/494.
[8] ــ اختیار معرفة الرجال 167.
[9] ــ خلاصة الاقوال 238 رجال النجاشی 2/15 جامع الرواة 1/495.
[10] ــ خلاصة الاقوال 238.
[11] ــ میزان الاعتدال 4/138 الضعفاء الکبیر 2/273.
[12] ــ رجال النجاشی 2/15.*

دیگر منابع: مستدرکات علم رجال الحدیث 5/47 تنقیح المقال 2/196 ایضاح المکنون 2/615 نقد الرجال 202 قاموس الرجال 1/494 مجمع الرجال 4/25 منهج المقال 208 رجال ابن داود 254 جامع المقال 149 بحارالأنوار 45/206 و208.

عبدالله ـ مُسنَدی (م 229 هـ )

ابوجعفر عبدالله بن محمد بن عبدالله بن جعفر جُعفی بخاری مسندی.

اهل بخارا بود1 و برای آموختن حدیث به مناطق مختلف از جمله بغداد مسافرت کرد و از سفیان بن عُیَیْنه، فضیل بن عیاض و دیگران حدیث شنید و بخاری، محمد بن نصر مروزی و عده ای دیگر از او روایت کردند.2 رجال نویسان اهل سنت او را محدثی حافظ، ثقه و راستگو دانسته و گفته اند: وی پیش قدم در حدیث و اولین کسی بود که روایات مسند صحابه را در ماوراءالنهر جمع کرد و علت خواندن او به مسندی، دوری اش از روایات مرسل و مقطوع می باشد.3 او در سال 229 هـ در بخارا درگذشت.4 اثر او مسند الصحابه می باشد.5

پی نوشت ها

[1] ـ الثقات 8/354.
[2] ــ تاریخ بغداد 10/65.
[3] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 6/9.
[4] ــ التاریخ الکبیر 5/189.
[5] ــ معجم المؤلفین 6/127.*

دیگر منابع: تهذیب الکمال 16/59 الجرح و التعدیل 5/162 الوافی بالوفیات 17/440 شذرات الذهب 2/67 العبر 1/318 التاریخ الصغیر 2/328 البدایة و النهایه 10/332 الاعلام 4/117 سیر اعلام النبلاء 10/659.

عبدالله ـ مصری (150 ـ 214 هـ )

ابومحمد عبدالله بن عبدالکریم بن اعین بن لیث مصری مکی.

به سال 150 هـ1 در اسکندریه به دنیا آمد2 و از مالک بن انس، اسماعیل بن عیّاش و اسد بن فرات روایت کرد3 و اولادش عبدالحکم، محمد، عبدالرحمان، سعد و همچنین ربیع بن سلیمان جیزی و محمد بن سهل بن عسکر از او روایت کردند.4 وی از یاران برجسته مالک بود5 و در مذهب مالک تفقّه نمود و به دسته بندی اصول مذهب وی پرداخت.6 وی کتاب الموطأ مالک را از خودش شنید7 و کتاب فقهی السنة او را روایت کرد.8 بشر بن بکر می گوید: مالک را در خواب دیدم که گفت: در شهر شما مردی است که به او ابن عبدالحکم گویند، از او روایت اخذ کنید که ثقه است.9 در تاریخ وفات وی اختلاف است، ولی اکثر منابع آن را در قاهره10 و به سال 214 هـ دانسته اند. وی در کنار قبر شافعی به خاک سپرده شد.11 آثار وی عبارت اند از: مختصر ابن عبدالحکم (دو کتاب بزرگ و کوچک)12 سیرة عمر بن عبدالعزیز13 المناسک و الاهوال و القضاء فی البنیان.14

پی نوشت ها

[1] ـ وفیات الاعیان 3/34.
[2] ــ معجم المؤلفین 6/67.
[3] ــ تهذیب الکمال 15/191.
[4] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 5/289.
[5] ــ العبر 1/288.*