7/47.
[12] ــ معانی الاخبار 308.
[13] ــ تاریخ بغداد 3/271.
[14] ــ الاغانی 10/188. 15 ـ الفهرست (الندیم) 121. 16 ـ تاریخ التراث العربی 2/1/152.

دیگر منابع: هدیة العارفین 1/646 ایضاح المکنون 2/271 و 306.

عبدالله ـ هاشمی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابومحمد عبدالله بن فضل بن عبدالله بن ببة هاشمی نوفلی.

یکی از اصحاب امام صادق(علیه السلام)بود1 و از آن بزرگوار روایت نقل می کرد.2 همچنین از افرادی چون پدرش فضل3 و فضل بن یونس روایت نقل می کرد.4 راویانی چون جعفر بن سلیمان5 و محمد بن اسماعیل بن بزیع از ایشان روایت نقل می کردند.6 او از راویان موثق7 و امامی مذهب به شمار می رفت و دارای کتاب الحدیث بوده است.8

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 222 رجال ابن داود 210.
[2] ــ رجال النجاشی 2/25.
[3] ــ جامع الرواة 1/449.
[4] ــ نقد الرجال 254.
[5] ــ جامع الرواة 1/449.
[6] ــ معجم رجال الحدیث 10/276.
[7] ــ خلاصة الاقوال 111.
[8] ــ الذریعه 6/345.*

دیگر منابع: مجمع الرجال 4/34 منهج المقال 209 قاموس الرجال 6/102 دائرة المعارف الشیعیة العامه 12/351 تنقیح المقال 2/202.

عبدالله ـ هاشمی (م 61 هـ )

ابوهیاج عبدالله بن ابی سفیان بن حارث بن عبدالمطلب بن هاشم هاشمی قرشی.

از اصحاب و یاران پیامبر(صلی الله علیه وآله) بوده و از آن حضرت و از پدرش ابوسفیان روایت نموده است. سماک بن حرب از جمله کسانی است که از او روایت کرده است.1 برخی ملاقات او را با پیامبر(صلی الله علیه وآله) نفی کرده اند.2 او در زمره شعرا و مداحان اهل بیت(علیهم السلام)بود و هنگامی که از عیب جویی و بدگویی عمرو بن عاص به بنی هاشم آگاه شد، نزد معاویه رفت و به رفتار عمرو اعتراض کرد. در سفری همراه حضرت علی(علیه السلام)وارد مدائن شد. ابوهیّاج پس از شهادت حضرت علی(علیه السلام) با امامه دختر ابوالعاص بن ربیع که همسر حضرت بود، ازدواج کرد.3 او دارای اشعاری در مدح امیرمومنان(علیه السلام)می باشد.4 دیوانشعر اثر اوست.5 ابوهیّاج در سال 61 هـ در واقعه کربلا همراه امام حسین(علیه السلام)به شهادت رسید.6

پی نوشت ها

[1] ـ الاستیعاب 3/921.
[2] ــ اسد الغابه 3/175.
[3] ــ الاصابه 4/80.
[4] ــ معالم العلماء 150.
[5] ــ الذریعه 9/693.
[6] ــ الاصابه 4/80.*

دیگر منابع: اعیان الشیعه 8/46 بحارالانوار 38/20 و276 مستدرکات علم رجال الحدیث 4/469.

عبدالله ـ هاشمی (131 هـ )

ابومعاویه عبدالله بن معاویة بن عبدالله بن جعفر بن ابی طالب هاشمی علوی جعفری.

از طایفه بنی هاشم و از تابعین اهل مدینه بود.1 از پدرش معاویة بن عبدالله روایاتی نقل کرده است2 و افرادی چون برادرش صالح، جویریه3 و زیاد بن منذر4 از او روایت کرده اند. وی شاعری فصیح5 و از دلیران و مردان شجاع قریش به شمار می آمد.6 فرقه جناحیّة به ایشان منسوب است. آنان معتقد به تناسخ ارواح (انتقال روح از جسدی به جسد دیگر) بودند و بر این باور بودند که روح خدا در آدم(علیه السلام)، سپس در انبیا و بعد از آن در پیامبر خاتم(صلی الله علیه وآله) دمیده شد و سپس به علی(علیه السلام) و سه تن از اولاد او و در نهایت به عبدالله بن معاویه منتقل شده است و می گویند که عبدالله زنده است و در کوه های اصفهان به سر می برد.7 به گفته برخی مورخان، وی اعتقاد صحیحی نداشت و بد گفتار بود، از این جهت به کفر و زندقه متهم بوده است.8

او اندکی قبل از انقراض دولت اموی در اواخر حکومت مروان حمار (127 ـ 132 هـ ) به تحریک برخی از مردم کوفه، علیه بنی امیه خروج کرد و به یاری عده ای با والی کوفه، عبدالله بن عمر به جنگ پرداخت و با یاران اندکی که داشت بر کوفه، بصره، همدان، قم، ری، قومس، اصفهان و فارس غلبه کرد9 و در اصفهان اقامت گزید. سپس به امید آنکه ابومسلم خراسانی او را حمایت و کمک خواهد کرد رهسپار خراسان شد، ولی مغلوب لشکریان ابومسلم گردید و در نهایت دستگیر و روانه زندان شد10 و به سال 131 هـ در زندان درگذشت و به گفته بعضی، به دست لشکریان ابومسلم به قتل رسید. در تاریخ وفات او اختلاف است.11 ابن عساکر بنا بر نقلی، گفته که وی در روستای جی از نواحی زاینده رود اصفهان کشته شد.12 از وی دیوان شعری باقی مانده است.13

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینة دمشق 33/209.
[2] ــ الوافی بالوفیات 17/629.*