پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 10/199.
[2] ــ نزهة الالباء 81 و 84.
[3] ــ معجم المفسرین 1/329.
[4] ــ دائرة المعارف بزرگ اسلامی 5/142.
[5] ــ غایة النهایه 1/463.
[6] ــ تاریخ بغداد 10/199.
[7] ــ طبقات النحویین و اللغویین 65 و 76.
[8] ــ وفیات الاعیان 6/188.
[9] ــ تاریخ بغداد 10/199.
[10] ــ غایة النهایه 1/463.
[11] ــ نزهة الالباء 168.
[12] ــ غایة النهایه 1/463.
[13] ــ الاغانی 21/81 و 82.
[14] ــ الفهرست (الندیم) 37.
[15] ــ تاریخ بغداد 10/199.
[16] ــ هدیة العارفین 1/440.*

دیگر منابع: معجم المؤلفین 6/163 و 139 لغت نامه دهخدا 1/515 انباه الرواة 2/134 طبقات المفسرین (داودی) 1/258.

عبدالمجید ـ کاتب (م 132 هـ )

ابوغالب عبدالمجید بن یحیی بن سعد کاتب بغدادی انباری عامری.

مولای بنی عامر بن لؤی1 و رشد یافته2 یا اهل انبار بوده و در شهر رقّه سکونت داشت.3 الندیم او را اهل شام دانسته و می گوید که در آغاز در شهرهای مختلف به تعلیم و آموزش کودکان اشتغال داشت و سپس کاتب مروان بن محمد (حکومت 127 ـ 132 هـ ) شد.4 او شخصی ادیب، بلیغ و از مشاهیر فنون ادب بود. از سالم مولای هشام بن عبدالملک و مهزم بن خالد بن خالد بهره علمی برد.5 او در بلاغت، فصاحت و ادب ضرب المثل بود و از دوستان ابن مقفع به شمار می رفت.6 وقتی از او سؤال شد که چه چیزی باعث بلاغت و فصاحت تو گردید، پاسخ داد که کلام امیرمومنان علی(علیه السلام).7 آثار او عبارت از مجموعه رسائلی که حدود هزار ورقه بوده8 و نصیحة الکتاب و ما یلزم ان یکونوا علیه بین الاطلاق و الادب9 است. او در سال 132 هـ 10 در بوصیر مصر به همراه مروان حمار (حکومت 128 ـ 132 هـ ) به قتل رسید.11

پی نوشت ها

[1] ـ المنتظم 31817.
[2] ــ معجم المؤلفین 5/106.
[3] ــ تاریخ الاسلام 8/470.
[4] ــ الفهرست (الندیم) 131.
[5] ــ تاریخ الاسلام 8/470.
[6] ــ سیر اعلام النبلاء 5/463.
[7] ــ الوافی بالوفیات 18/86.
[8] ــ هدیة العارفین 1/505.
[9] ــ کشف الظنون 4/654.
[10] ــ المنتظم 7/318.
[11] ــ الوافی بالوفیات 18/86.*

دیگر منابع: ریحانة الادب 5/13 الاعلام 3/290 مروج الذهب 3/263 تاریخ الیعقوبی 2/347.

عبدالمسیح ـ حمصی (قرن سوم هجری)

عبدالمسیح بن عبدالله بن ناعمه حمصی، مشهور به ابن ناعمه.

از وی اطلاع چندانی در دست نیست. الندیم گوید: کتاب السماع الطبیعی ارسطو را که یحیی نحوی اسکندرانی تفسیر کرده بود، ابن ناعمه و قسطا بن لوقا بعلبکی ترجمه کرده اند. نصف اول که ترجمه قسطا بن لوقاست، مربوط به تعالیم دین مسیح است، اما بخش دوم که ترجمه عبدالمسیح است و شامل چهار مقاله می باشد، ربطی به تعالیم ندارد.1 از آنجا که وی از مترجمان کتاب های یونانی به عربی در زمان معتصم عباسی (خلافت 218 ـ 227 هـ ) است،2 او را از رجال قرن سوم می دانیم.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 310 و311.
[2] ــ تاریخ الادب العربی (بروکلمان) 4/95.*

عبدالمسیح ـ کندی (قرن سوم هجری)

عبدالمسیح بن اسحاق کِنْدی.

فردی فاضل و مسیحی مذهب بود. او تألیفی به نام الرسالة المجیدیه دارد. این رساله جوابی است در ردّ رساله عبدالله بن اسماعیل هاشمی،1 از امیران دولت بنی عباس که در زمان مأمون عباسی (خلافت 198 ـ 218 هـ ) می زیست و در آن رساله، کندی را دعوت به اسلام نموده است. فؤاد سزگین جدل بین این دو شخص را غیرحقیقی دانسته و می گوید: این مکاتبات ساخته یک فرد مسیحی می باشد و گمان می رود که در قرن چهارم تألیف شده باشد. او می گوید: مؤلف این رساله، هجوم بر اسلام را به خاطر تأثیر بیشتر در قالب یک گفت و گو آورده و به خاطر اینکه این هجوم واقعی پنداشته شود، کوشش نموده تا به زبان یکی از فرزندان کِنْدی که در هر چیز حتی لغت بر بقیه عرب و قریش برتری داشتند، آورده شود و فرد مقابل مسیحی را از دوستان او دانسته تا انگیزه این مجادله کینه شخصی تلقی نشود.2

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 6 / 174.
[2] ــ تاریخ التراث العربی 1/4/55 و 56.*

دیگر منابع: معجم المطبوعات العربیه 2 / 1888.