العهود16 و الاستطاعة و الجبر.17 وی در هفتاد یا نود سالگی18 در سال 14819 یا 150 هـ بدرود حیات گفت.20

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 201. 2 ـ الفهرست (طوسی) 74. 3 ـ رجال النجاشی 1/397.
[4] ــ رجال البرقی 14، 16 و 47. 5 ـ الکافی 6/159. 6 ـ اختیار معرفة الرجال 133 و 134. 7 ـ لسان المیزان 2/473. 8 ـ الفهرست (الندیم) 276. 9 ـ رجال النجاشی 1/397. 10 ـ رسالة ابی غالب الزراری 136. 1
[1] ـ اختیار معرفة الرجال 10 و238. 12 ـ معجم رجال الحدیث 7/222. 13 ـ رجال ابن داود 156. 14 ـ قاموس الرجال 4/427 ـ 435. 15 ـ الفهرست (طوسی) 74. 16 ـ معالم العلماء 53. 17 ـ رجال النجاشی 1/398. 18 ـ رسالة ابی غالب الزراری 136.
[19] ــ اعیان الشیعه 7/46. 20 ـ رجال الطوسی 201.

دیگر منابع: الذریعه 2/27 ریحانة الادب 2/371 هدیة العارفین 1/373 منهج المقال142 خلاصة الاقوال 76 ایضاح الاشتباه 741 الاعلام 2/126 میزان الاعتدال 2/69.

عبدوس ـ بغدادی (زنده در قرن سوم هجری)

عبدوس بن ابراهیم بغدادی.

از محدثان قرن سوم و اهل بغداد بود.1 با چند واسطه از امام صادق(علیه السلام)روایت می کرد و احمد بن محمد بن خالد برقی (م 274 هـ ) از او روایت نمود.2 رجال نویسان وی را امامی مذهب دانسته اند.3 مرحوم خوئی وی را با عبدوس عطار کوفی که از اصحاب امام هادی و امام حسن عسکری(علیهما السلام) بود، متحد می داند و دلیلش را عدم ذکر نام عبدوس بن ابراهیم توسط شیخ در رجال ذکر می کند و نیز بیان می کند که توصیف به بغدادی و کوفی، یکی به اعتبار محل تولدش و دیگری به اعتبار محل سکونت است.4 وی کتابی دارد5 که از آن با نام کتاب الحدیث یاد کرده اند.6

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (طوسی) 121. 2 ـ معجم رجال الحدیث 11/40. 3 ـ تنقیح المقال 2/234.
[4] ــ معجم رجال الحدیث 11/40.
[5] ــ رجال النجاشی 2/159.
[6] ــ الذریعه 6/347.*

دیگر منابع: نقد الرجال 213 مجمع الرجال 4/112 منهج المقال 216 جامع الرواة 1/523 ریحانة الادب 1/250.

عبدوس بن زید (زنده در اواخر قرن سوم هجری)

عبدوس بن زید.

از اطبای مشهور بغداد1 و طبیب معتضد عباسی (خلافت 279 ـ 289 هـ ) بود.2 در شناخت امراض از طریق علامات آن مهارت داشت و بیماری ها را به خوبی معالجه می نمود. کتاب التذکرة در موضوع طب اثر وی می باشد.3 سال مرگ وی در دست نیست، اما به مقتضای طبابت در دربار معتضد، به دست می آید که در اواخر قرن سوم زنده بوده است.

پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 4/179.
[2] ــ عیون الانباء 288.
[3] ــ تاریخ الحکماء 251.*

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 9/13878 معجم المؤلفین 6/233.

عبدیسوع ـ ابن بهریز (زنده در اوایل قرن سوم هجری)

عبدیسوع (حبیب) بن بهریز، مشهور به ابن بهریز.

به گفته الندیم، وی نخستین مطران (بزرگ اسقفان مسیحی) شهر حرّان بوده که بعداً مطران موصل و حرّه شد. او می افزاید: ابن بهریز از حکیمان مسیحی بود که حکمتش به حکمت اسلام نزدیک است. به هر حال حبیب از مترجمان بوده و بسیاری از کتاب های منطقی و فلسفی را به عربی برگردانده و چند کتاب را برای مأمون عباسی (خلافت 198 ـ 218 هـ ) تفسیر کرده است،1 هر چند از ترجمه ها و تفسیرهایش نام نبرده اند. او جدای از ترجمه ها، کتاب ها و رساله هایی در دین و عقاید مسیحیت داشته که جوابیه دو نامه مرقس یعقوبی از آن جمله است.2 علامه دهخدا دو کتاب اختصار قاطیغوریاس و اختصار بارنی ارمیناس را هم بدو نسبت داده است،3 اما برای نگارنده، منبع این گفته روشن نشد. سال مرگ ابن بهریز هم در دست نیست، ولی چون در دوره مأمون می زیسته، به طور قطع در قرن سوم درگذشته است.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 26، 304 و309. 2 ـ همان 26. 3 ـ لغت نامه 2/296.

عبیدالله ـ ابن خردادبه (21
[1] ـ حدود 300 هـ )

ابوالقاسم عبیدالله بن عبدالله بن احمد بن خردادبه کاتب.

به قولی، در سال 211 هـ1 به دنیا آمد. اجداد وی ایرانی2 و به گفته بعضی، خراسانی بوده اند.3 جد او خردادبه ابتدا مجوسی بود، ولی به دست برامکه مسلمان شد.4 عبیدالله در اوایل زندگی به بغداد رفت و در سایه توجه و مراقبت پدر به تحصیل دانش پرداخت و مدتی نیز نزد اسحاق موصلی، موسیقی دان بزرگ و مشهور آن عصر به فرا گیری هنر