پی نوشت ها

[1] ـ الاعلام 4/195.
[2] ــ الفهرست (الندیم) 131.
[3] ــ الاغانی 9/40.
[4] ــ تاریخ بغداد 10/340.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 131.
[6] ــ معجم المؤلفین 6/240.
[7] ــ وفیات الاعیان 3/120.*

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 22/199 البدایة و النهایه 11/119 المنتظم 13/135 الامالی (قالی) 3/99 المعجم الصغیر 1/239 سیر اعلام النبلاء 14/62 تاریخ الطبری 10/16 النجوم الزاهره 3/181 کشف الظنون 1/98 الکامل فی التاریخ 8/75.

عبیدالله ـ رازی (200 ـ 264 هـ )

ابوزرعه عبیدالله بن عبدالکریم بن یزید بن فروخ رازی مخزومی قرشی.

در سال 200 هـ در شهر ری زاده شد1 و از موالی عیاش بن مطرف بود.2 او سفرهایی به کوفه، بصره، شام و دیگر نواحی داشت و محمد بن حمید، یونس بن عبدالاعلی، ابوحفص فلاّس، حرملة بن یحیی و اسحاق بن موسی خطمی اساتید وی بودند. ابوبکر بن ابی داود، ابوعوانه، قاسم بن زکریا و دیگران از او روایت کرده اند.3 رجال نویسان اهل سنت او را محدثی ثقه،4 فقیه5 و دوست احمد بن حنبل دانسته اند.6 مرگ وی را به اختلاف از سال 264 تا 268 هـ ذکر کرده اند.7 آثار او عبارت اند از: المسند8 و ذکر من روی عن جعفر بن محمد(علیهما السلام) عن التابعین و من قاربهم.9

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 20/125.
[2] ــ الثقات 8/407.
[3] ــ تاریخ الاسلام 20/125.
[4] ــ سیر اعلام النبلاء 13/75.
[5] ــ البدایة و النهایه 11/37.
[6] ــ طبقات الحنابله 1/199.
[7] ــ خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 7/33.
[8] ــ معجم المؤلفین 6/239.
[9] ــ رجال النجاشی 1/74، پاورقی.*

دیگر منابع: الذریعه 10/192 قاموس الرجال 6/220 طبقات المفسرین (داوودی) 1/375 الاعلام 4/194 مستدرکات علم رجال الحدیث 5/184 الجرح و التعدیل 2/2/324 المنتظم 12/139 العبر 1/379 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 7/33.

عبیدالله ـ رقیات (م حدود 85 هـ )

عبیدالله بن قیس بن شریح عامری حجازی، ابن قیس رقیات.

نام او در برخی منابع، عبدالله آمده است.1 او اهل حجاز بود2 و ظاهراً بعد از سال دهم هجری در مکه به دنیا آمد و دوران جوانی را در همان جا گذراند، سپس به مدینه مهاجرت کرد3 و پس از سال 37 هـ به شام رفت4 و در سال 67 هـ به حجاز بازگشت.5 گفته اند که درباره چند زن که رقیه نام داشته اند شعر می سرود، از این رو به ابن قیس رقیات معروف شد.6 او از شاعران قریش بود7 و در زمان عبدالملک بن مروان (حکومت 65 ـ 86 هـ ) می زیست.8

مدتی با مصعب بن زبیر بود و با اشعارش او را مدح می کرد. پس از قتل مصعب فرار کرده و به شام گریخت و به عبدالله بن جعفر پناه برد.9 ایشان که تحت تعقیب عبدالملک بن مروان بود با وساطت عبدالله بن جعفر مورد عفو قرار گرفت،10 ولی چیزی از سوی عبدالملک به او پرداخت نمی شد و عبدالله بن جعفر مخارج بیست سال او را پرداخت کرد.11 وی به شهرهای فلسطین، فارس و مصر نیز مسافرت کرد و در آنجا نیز برای مدتی اقامت نمود. اشعارش بیشتر در غزل، مدح، رثا و سیاسی بود که صد بیت شعر از او برجای مانده است.12 ابوسعد سکری اشعار او را جمع آوری و از ایشان روایت کرده است.13 او در حدود سال 85 هـ در شام درگذشت.14

پی نوشت ها

[1] ـ خزانة الادب 3/267.
[2] ــ تاریخ مدینة دمشق 38/85.
[3] ــ تاریخ التراث العربی 2/3/166.
[4] ــ تاریخ مدینة دمشق 38/85.
[5] ــ تاریخ التراث العربی 2/3/166.
[6] ــ انساب الاشراف 11/22.
[7] ــ الاغانی 5/75.
[8] ــ تاریخ الطبری 6/419.
[9] ــ الشعر و الشعراء 366 تاریخ مدینة دمشق 38/85 ـ 91.
[10] ــ سمط اللآلی 294 الشعر و الشعراء 366.
[11] ــ تاریخ مدینة دمشق 38/91.
[12] ــ الاغانی 3/313 و 5/75 و 92.
[13] ــ الفهرست (الندیم) 178.
[14] ــ الاعلام 4/196.*

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 6/404 وفیات الاعیان 3/88 و196 طبقات فحول الشعراء2/647.

عبیدالله ـ زیات (زنده در قرن سوم هجری)

عبیدالله بن محمد بن عبدالملک زیات بغدادی.

پدر وی وزیر معتصم عباسی (خلافت 218 ـ 227 هـ ) بود.1 او بعد از مرگ معتصم به وزارت واثق (خلافت 227 ـ 232 هـ ) و متوکل (خلافت 232 ـ 247 هـ ) نیز در آمد، لیکن سال 237 هـ توسط متوکل به قتل رسید.2 عبیدالله فاضل، عالم، ادیب، شاعر و کاتب بود. غلام سلیمان بن وهب از او چنین روایت کرده که او در میان مردم زمانه اش زیبا و از صدای خوبی برخوردار بود و از مغنّیان عصرش به شمار