الرجال 7/74 تنقیح المقال 2/240 منهج المقال 218 مجمع الرجال 4/123 معجم الرجال الحدیث 11/75.

عبیدالله ـ واقدی (م 298 هـ )

ابوشبل عبیدالله بن عبدالرحمان بن عبیدالله بن واقد بغدادی ختلی واقدی.

از شیوخ قرائت به شمار می رود1 که از پدرش و اسحاق بن ابی اسرائیل و محمد بن یحیی ازدی روایت کرده و ابوبکر انباری نحوی، ابوعمرو بن سماک و ابوطالب بن بهلول تنوخی از او نقل روایت نموده اند.2 وی کتابی در فضائل قرآن تألیف کرد3 و در سال 298 هـ درگذشت.4

پی نوشت ها

[1] ـ غایة النهایه 1/489.
[2] ــ تاریخ بغداد 10/340.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 39.
[4] ــ تاریخ بغداد 10/340.*

دیگر منابع: الضعفاء الکبیر 3/89 لغت نامه دهخدا 1/467.

عبیدالله ـ وصّافی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابوسعید عبیدالله بن ولید بن عبدالرحمان وصافی کوفی عجلی.

وصّافی اهل کوفه،1 از محدثان عرب و از اصحاب امام باقر2 و امام صادق(علیهما السلام)3 بود و از آن دو امام همام،4 عطیة بن عوفی5 و دیگران روایت کرده است. افرادی چون ابن فضال و6 محمد بن فضیل7 از او روایت کرده اند. رجال نویسان شیعه وی را موثق دانسته اند،8 ولی یحیی بن معین و نسائی از رجال شناسان عامه او را ضعیف و متروک الحدیث به شمار آورده اند.9 مجلسی ایشان را شیعه دانسته است.10 او دارای کتاب الحدیث بوده11 که جماعتی از جمله ابن مسکان آن را روایت کرده اند.12

پی نوشت ها

[1] ـ المجروحین 2/63.
[2] ــ رجال ابن داود 219 رجال النجاشی 2/38.
[3] ــ رجال الطوسی 229.
[4] ــ خلاصة الاقوال 113 رجال النجاشی 2/38.
[5] ــ التاریخ الکبیر 5/402.
[6] ــ جامع الرواة 1/530.
[7] ــ تهذیب الکمال 19/174 و175.
[8] ــ خلاصة الاقوال 113 رجال النجاشی 2/38.
[9] ــ الجرح و التعدیل 5/336 تاریخ الاسلام 9/216.
[10] ــ الوجیزه 66.
[11] ــ الذریعه 6/347.
[12] ــ رجال النجاشی 2/38 و 39.*

دیگر منابع: میزان الاعتدال 3/17 خلاصة تهذیب تهذیب الکمال 7/55 نقد الرجال 217 رجال البرقی 10و21.

عبید ـ بجلی (در عصر امام صادق(علیه السلام))

ابومحمد عبید بن محمد بن قیس بجلی کوفی.

از اصحاب امام صادق(علیه السلام) بود1 و از امام باقر(علیه السلام)و پدرش محمد بن قیس روایت کرده است.2 ابوسعید عباد بن یعقوب رواجنی از او حدیث نقل کرده است.3 وی محدثی امامی بود، ولی برخی او را مجهول الحال خوانده اند.4 او دارای کتابی بوده است که در آن از پدرش محمد بن قیس روایت می کند و عبید از پدرش نقل می کند که این کتاب را بر امام باقر(علیه السلام)عرضه داشتم و امام فرمود که این گفتار امیرمومنان علی(علیه السلام) است.5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 240.
[2] ــ الفهرست (طوسی) 108.
[3] ــ جامع الرواة 1/526.
[4] ــ تنقیح المقال 2/237.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 108.*

دیگر منابع: منهج المقال 217 قاموس الرجال 7/51 معالم العلماء 82 معجم رجال الحدیث 11/58 نقد الرجال 214.

عبید ـ بغدادی (م حدود 300 هـ )

ابوعلی عبید بن ذکوان عسکری بغدادی، معروف به ابن ذکوان.

اهل عسکر مکرم، منطقه ای در خوزستان منسوب به مکرم بن معزاء1 و ساکن آنجا و کاتب مبرّد نحوی بود.2 برخی نام او را عسل بن ذکوان آورده و می گویند که از مازنی، ریاشی و دماد روایت کرده و افرادی چون حسین بن عبدالله عسکری با واسطه از او روایت دارند.3 کتاب های اقسام العربیه و جواب المسکت اثر اوست.4 مرگ وی را حدود 300 هـ نوشته اند.5

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 4/123.
[2] ــ الفهرست (الندیم) 65.
[3] ــ معجم الادباء 12/168.
[4] ــ الفهرست (الندیم) 65.
[5] ــ تاریخ التراث العربی 8/1/68.*

دیگر منابع: بغیة الوعاة 2/137 هدیة العارفین 1/645 نزهة الالباء 219.

عبید ـ جُرهمی (م 67 هـ )

عبید بن شریه جرهمی یمنی ساریه شبرمه، معروف به ابن شریه.

اصل وی از یمن بود1 و در آنجا زندگی می کرد.2 وی پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) را درک کرد، ولی موفق به شنیدن حدیث از آن حضرت نشد. از افرادی مانند کیس نمری، زید بن کیس و عبدود جرهمی روایت