تاریخ و محل وفات بطائنی به درستی روشن نیست، ولی با توجه به آنچه بیان گردید به احتمال زیاد در اواخر قرن دوم یا اوایل قرن سوم رخ داده است. ابن شهرآشوب به نقل از حسن بن علی وشاء، حدیثی روایت کرده که از آن برداشت می شود که وی در زمان امام رضا(علیه السلام) (امامت 183 ـ 203 هـ ) در کوفه در گذشته و در همان جا به خاک سپرده شده است.7 آثار بطائنی از این قرارند: الصلاة الزکاة التفسیر کتابی جامع در ابواب فقه8 و اصل.9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال البرقی 25.
[2] ــ رجال الطوسی 242 و 353.
[3] ــ اختیار معرفة الرجال 202، 442 و 448.
[4] ــ رجال النجاشی 2/69.
[5] ــ الفهرست (طوسی) 96.
[6] ــ اختیار معرفة الرجال 403 و 405.
[7] ــ مناقب آل ابی طالب 4/366.
[8] ــ رجال النجاشی 2/69.
[9] ــ معالم العلماء 67.*

دیگر منابع: خلاصة الاقوال 231 تنقیح المقال 2/260 منهج المقال 223 قاموس الرجال 7/268 معجم رجال الحدیث 11/215 جامع الرواة 1/547 هدایة المحدثین 113 رجال ابن داود 478 نقد الرجال 224 الذریعه 15/58 الوجیزه 69.

علی ـ بغدادی (در عصر امام حسن عسکری(علیه السلام))

ابوالحسن علی بن بلال بغدادی بلالی.

اهل بغداد بود که در واسط اقامت گزید.1 او را از اصحاب امام رضا، امام جواد، امام هادی و امام حسن عسکری(علیهم السلام)به شمار آورده اند.2 بغدادی از این امامان و محمد بن اسماعیل روایت شنیده است. علمای رجال او را محدثی ثقه دانسته اند.3 امام هادی(علیه السلام) در سال 232 هـ نامه ای را برای علی بن بلال فرستاد که در آن، وی را فردی ثقه، امین و عارف به احکام شرع معرفی کرده است.4 کسانی چون محمد بن حسن صفار، سهل بن زیاد و ابراهیم بن هاشم از او روایت کرده اند.5 وی دارای کتاب الحدیث بوده که محمد بن احمد بن یحیی و محمد بن ابی قتاده آن را روایت کرده اند.6

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/116.
[2] ــ رجال الطوسی 359، 377، 388 و 400.
[3] ــ کامل الزیارات 529، باب 105.
[4] ــ اختیار معرفة الرجال 513 و 579.
[5] ــ جامع الرواة 1/560.
[6] ــ الذریعه 6/349.*

دیگر منابع: نقد الرجال 228 حاوی الاقوال 2/17 خلاصة الاقوال 93 الوجیزه 70 هدایة المحدثین 115 رجال البرقی 57 رجال ابن داود 238 منهج المقال 226 مجمع الرجال 4/169 تنقیح المقال 2/271 قاموس الرجال 6/430 مستدرکات علم رجال الحدیث 5/313.

علی ـ بغدادی (در عصر امام هادی(علیه السلام))

علی بن معبد بغدادی.

اهل بغداد1 و از اصحاب امام هادی(علیه السلام) بود.2 از پدرش و نیز از حسن بن علی خزاز، حسین بن خالد صیرفی، عبدالله بن سنان، هشام بن حکم و عبیدالله دهقان روایت کرد3 و افرادی چون ابراهیم بن هاشم از او روایت نمودند.4 وی کتابی دارد5 که با عنوان کتاب الحدیث در برخی منابع از آن یاد شده است.6 به نظر می رسد وی با ابوالحسن علی بن معبد بن نوح تاجر بغدادی (م 259 هـ ) متحد باشد.7

پی نوشت ها

[1] ـ رجال الطوسی 417.
[2] ــ رجال البرقی 58.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 12/181.
[4] ــ الفهرست (طوسی) 230.
[5] ــ رجال ابن داود 251.
[6] ــ الذریعه 6/351.
[7] ــ تاریخ بغداد 12/109.*

دیگر منابع: اختیار معرفة الرجال 551 بصائر الدرجات 143 الکافی 1/262 تنقیح المقال 2/309 منهج المقال 239 حاوی الاقوال 4/66 مجمع الرجال 4/224 نقدالرجال 244 جامع الرواة 1/603 مستدرکات علم رجال الحدیث 5/480 هدایة المحدثین 118 معالم العلماء 63.

علی ـ بغدادی (م حدود 230 هـ )

علی بن داود بغدادی.

فردی بلیغ و کاتب ام جعفر زبیده همسر هارون الرشید (خلافت 170 ـ 193 هـ ) بود و در تألیفات خود رویّه سهل بن هارون را می پیمود.1 الندیم وی، ابن مقفع و سهل بن هارون را از نخستین کسان در اسلام شمرده است که درباره خرافات و افسانه های رایج در میان توده مردم، و از زبان پرندگان و حیوانات کتاب نوشته اند.2 الخرهیّه (الجرهمیه / النغم)، الحرة، الامة و الظراف کتاب های اوست. گویا علی بن داود نویسنده کتاب الامطار که الندیم در جای دیگری از او نام برده و او را از دانشمندان پیش گام اخترشناسی معرفی کرده،3 همین فرد است، چرا که سهل بن هارون حکیم و رئیس بیت الحکمه مأمون (خلافت 198 ـ 218 هـ ) بود و به گفته الندیم، علی بن داود به شیوه او کتاب می نوشته است. بنا به گفته اسماعیل پاشا، وی در حدود 230 هـ درگذشت.4*

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 134.
[2] ــ همان 134، 364 و 367.
[3] ــ همان، 337.
[4] ــ هدیة العارفین 1/669.*