علی ـ خراذینی (قرن سوم هجری)

ابوالحسن علی بن عباس خراذینی رازی.

منسوب به خرادین، قریه ای در نواحی ری است. رجال شناسان ابوالحسن را از غالیان و ضعیف دانسته اند.1 وی از حسن بن عبدالرحمان حمانی صحابی امام کاظم(علیه السلام)،2 محمد بن زیاد و اسماعیل بن اسحاق روایت کرده و افرادی مانند محمد بن اسماعیل برمکی و علی بن محمد از او روایت نمودند.3 علامه حلی به نقل از ابن غضائری می گوید: خراذینی تصنیفاتی در مورد ممدوحان و مذمومان دارد که نشان از پلیدی وی و بطلان مذهبش دارد و به آنچه روایت کرده نمی توان اعتماد کرد.4 آثار وی عبارت اند از: الاداب و المروّات و الرد علی السلمانیه (طایفه ای از غلات).5

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/79.
[2] ــ معجم رجال الحدیث 4/372 و 12/68.
[3] ــ جامع الرواة 1/588.
[4] ــ خلاصة الاقوال 234.
[5] ــ رجال النجاشی 2/79.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 484 قاموس الرجال 7/489 مجمع الرجال 4/202 تنقیح المقال 2/294.

علی ـ خزاز (قرن سوم هجری)

ابوالحسن علی بن فضل (فضیل) خزاز کوفی.

چندان اطلاعی از او در دست نیست. به گفته نجاشی و شیخ طوسی، وی کتابی به نام النوادر داشته که حمید بن زیاد (م310 هـ ) به واسطه احمد بن میثم بن ابی نعیم آن راگزارش کرده است،1 از این رو می توان خزاز را از مؤلفان قرن سوم به شمار آورد.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/81 الفهرست 95.*

دیگر منابع: رجال ابن داود 248 معالم العلماء 67 مجمع الرجال 1/169 جامع الرواة 1/595 الذریعه 24/335 هدایة المحدثین 118 جامع الرواة 1/595 منهج المقال 237 مجمع الرجال 4/213 معجم الحدیث 12/114 تنقیح المقال 2/302.

علی ـ خزاعی (م حدود 172 هـ )

علی بن رزین بن سلیمان خزاعی، ابن رزین.

از بنی مروان بن ابی حفصه بود.1 فرزندش دعبل خزاعی، شاعر مشهور شیعی اشعار او را نقل کرده است.2 وی شاعری کم گوی بود3 و صاحب دیوانی بوده4 که حدود پنجاه ورقه داشته است.5 ابن رزین حدود 172 هـ وفات یافت.6

پی نوشت ها

[1] ـ لغت نامه دهخدا 10 / 14217.
[2] ــ معجم الشعراء 121.
[3] ــ الاغانی 20 / 122.
[4] ــ الذریعه 9 / 1 / 23.
[5] ــ الفهرست (الندیم) 183.
[6] ــ الذریعه 9 / 1 / 23.*

دیگر منابع: مقدمه دیوان دعبل خزاعی 22.

علی ـ خزاعی (172 ـ 283 هـ )

ابوالحسن علی بن علی بن رزین خزاعی.

از نسل بدیل بن ورقاء، صحابی رسول خدا(صلی الله علیه وآله) و برادر دعبل خزاعی و از شاگردان امام رضا(علیه السلام)است که در سال 172 هـ متولد شد. تنها کسی که از وی روایت کرده، فرزندش اسماعیل می باشد.1 شیخ طوسی هم او را از اصحاب امام رضا(علیه السلام) به حساب می آورد،2 اما مرحوم خوئی می نویسد: دیدگاه شیخ فقط در نسخه چاپ شده رجال وی یافت شد و در سایر نسخه ها چنین مطلبی وجود نداشت.3 اسماعیل فرزند علی گزارشی از پدرش را این گونه نقل می کند که در سال 272 هـ در بغداد پدرم برایم نقل کرد که عده ای از جمله برادرم دعبل و فردی به نام عبدالرحمان بن مهدی تصمیم گرفتیم از راه بصره به محضر امام رضا(علیه السلام)شرفیاب شویم. عبدالرحمان در بصره مریض شد و از دنیا رفت و ما بعد از دفن وی سفر را ادامه دادیم و در سال 198 هـ در طوس خدمت آن حضرت رسیدیم و تا پایان سال 200 هـ در خدمت آن حضرت بودیم. پس از این مدت و پس از اینکه امام هدایایی به برادرم دعبل داد، به سوی قم رهسپار شدیم، آنگاه پدرم فرمود: کتابی که آغاز آن حدیث زبیب احمر و پایانش حدیث جابر بن عبدالله انصاری است، از احادیثی است که آن حضرت برای ما بیان کردند. این کتاب که تألیف بزرگی بوده، اثر علی خزاعی است. او در سال 283 هـ در 111 سالگی درگذشت.4

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/113 و 114.
[2] ــ رجال الطوسی 381.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 12/101.
[4] ــ رجال النجاشی 2/114.*

دیگر منابع: الذریعه 6/350 جامع الرواة 594 نقد الرجال 240 قاموس الرجال 7/521 حاوی الاقوال 4/56 مستدرکات علم رجال الحدیث 5/416 منهج المقال 236 تنقیح المقال 2/300.