علی ـ دهّان (م قرن سوم هجری)

علی بن عبدالله بن صالح دهّان.

از محدثان شیعه و استاد یحیی بن زکریا لؤلؤی است.1 از او یک اثر به نام کتاب الحدیث ثبت کرده اند.2 تاریخ وفات دهّان معلوم نیست، ولی چون محمد بن جعفر رزّاز (م 316 هـ ) از یحیی بن زکریا لؤلؤی، شاگرد دهّان روایت کرده،3 می توان تاریخ وفات وی را نیز در قرن سوم دانست.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/99.
[2] ــ الذریعه 6/350.
[3] ــ معجم رجال الحدیث 15/173 و 20/50.*

دیگر منابع: منهج المقال 235 تنقیح المقال 2/296 نقد الرجال 238 جامع الرواة 1/590.

علی ـ ذهلی (م پس از 251 هـ )

ابوالحسن علی بن حسن ذهلی افطس نیشابوری.

اهل نیشابور است و از ابوخالد احمر، سفیان بن عیینه و جریر بن عبدالحمید حدیث شنیده و ابراهیم بن محمد بن سفیان، ابویحیی بزاز و دیگران از او روایت کرده اند.1 رجال نویسان او را حافظ حدیث و بزرگ عصر خود در نیشابور2 و در عین حال متروک الحدیث دانسته اند.3 ذهبی می گوید که در سال 251 هـ زنده بود و پس از آن از دنیا رفته است4 کتاب المسند و الفتاوی از اوست.5

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ الاسلام 19/210.
[2] ــ طبقات الحفاظ 235.
[3] ــ لسان المیزان 4/218. 4 ـ تاریخ الاسلام 19/210. 5 ـ کشف الظنون 2/1221.

دیگر منابع: تذکرة الحفاظ 2/529 الاعلام 4/271 معجم المؤلفین 7/62.

علی ـ رازی (حدود 210 ـ 291 هـ )

ابوالحسن علی بن حسین بن جنید رازی نخعی مالکی.

تاریخ دقیق ولادت وی معلوم نیست. ابن عمار می نویسد: وی به هنگام مرگ هشتاد و اندی سال داشت.1 با توجه به این نکته و سال وفات وی می توان ولادت او را در حدود 210 هـ تخمین زد. وی جهت تحصیل و استماع حدیث به بلاد مختلف اسلامی همانند جزیره، دمشق، حجاز، مصر و کوفه مسافرت کرد و از افرادی چون ابوجعفر نفیلی، صفوان بن صالح، ابومصعب زهری و مالک بن انس حدیث شنید و در علم حدیث و رجال و جرح و تعدیل اشخاص مهارت پیدا کرد. علمای اهل سنت او را محدثی ثقه و راستگو دانسته و به جهت اینکه احادیث مالک را جمع می کرد، مالکی نامیده اند. کسانی چون عبدالرحمان بن ابی حاتم، احمد بن اسحاق صبغی و اسماعیل بن نجید از او روایت نقل کرده اند.2 رازی در پایان سال 291 هـ و به نقلی در سال 288 هـ در شهر ری از دنیا رفت.3 اثر او مجموعه احادیث مالک است که گردآوری کرد.4

پی نوشت ها

[1] ـ شذرات الذهب 2/208.
[2] ــ تاریخ الاسلام 22/208.
[3] ــ تاریخ مدینة دمشق 41/354.
[4] ــ معجم المؤلفین 7/72.*

دیگر منابع: الجرح و التعدیل 6/179 طبقات الحفاظ 297 تذکرة الحفاظ 2/671 العبر 1/420.

علی ـ رازی (م قرن سوم هجری)

ابوبکر علی رازی.

از فقهای حنفی مذهب عراق1 و همتا و معاصر محمد بن شجاع ثلجی (م 266 هـ )، فقیه و محدث حنفی اهل عراق بود. رازی را فردی باتقوا، زاهد و بخشنده توصیف کرده و گفته اند که در بسیاری از مسائل فقهی و اصولی حنفی صاحب نظر بود و آرای تازه ای داشت.2 تألیفات وی المسائل الکبیر، المسائل الصغیر و الجامع می باشد.3 زمان مرگ او مشخص نیست، ولی با توجه به هم عصر بودنش با ثلجی، از رجال قرن سوم به شمار می رود.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 259.
[2] ــ الجواهر المضیئه 1/382.
[3] ــ الفهرست (الندیم) 259.*

علی ـ رامشکی (قرن سوم هجری)

علی بن عیسی رامشکی.

اطلاع چندانی از او در دست نیست. نجاشی و طوسی او را اهل رامشک و صاحب کتابی می دانند که احمد برقی آن را روایت کرده است.1 از آنجا که واژه رامشکی در جای دیگری یافت نمی شود، مامقانی احتمال داده معرّب «رامش» باشد2 که روستایی در بخاراست.3 رامشکی از آن رو که استاد برقی (م 280 هـ ) بوده، از