مفصّلی از ابراهیم نقل کرده که حکایت از دیدار وی با امام مهدی(علیه السلام)دارد.3 رجال و فقهای امامیه از این گونه روایات چنین استفاده کرده اند که وی از اصحاب امام زمان بوده و نزد آن حضرت مقام و منزلتی داشته است.4 طبرسی نیز از آن چنین استنباط کرده که او از سفیران آن حضرت بوده است.5 به هر حال ابراهیم از خیران خادم و برادرش علی بن مهزیار روایاتی را نقل کرده و افرادی همچون پسرش محمد، حماد بن عبدالله قندری و سعد بن عبدالله از وی روایت کرده اند.6 رجال شناسان امامیه او را فردی ممدوح7 و ثقه دانسته اند.8 سال وفات وی معلوم نیست، اما با توجه به وکالت وی از امام مهدی(علیه السلام) می توان درگذشت او را در نیمه دوم قرن سوم دانست. کتاب البشارات اثر اوست.9

پی نوشت ها

[1] ـ رجال النجاشی 2/74 ـ 75.
[2] ــ رجال الطوسی 399 و 410.
[3] ــ کمال الدین و تمام النعمه 2/445 ـ 452.
[4] ــ منتهی المقال 1/206 مجمع الرجال 1/74.
[5] ــ اعلام الوری 2/259.
[6] ــ اختیار معرفة الرجال 574، 577 و646.
[7] ــ رجال ابن داود 19.
[8] ــ تنقیح المقال 1/37.
[9] ــ رجال النجاشی 1/89.

دیگر منابع: الکافی 4/310 الفهرست (طوسی) 88 خلاصة الاقوال 6 خلاصة الاقوال 6 بحارالانوار 52/47 معجم رجال الحدیث 1/306 لسان المیزان 1/115 خلاصة الاقوال 6 جامع الرواة 1/35 هدایة المحدثین 12.

ابراهیم ـ بلخی (حدود 100 ـ 161 هـ )

ابواسحاق ابراهیم بن ادهم بن منصور تمیمی عجلی بلخی.

حدود 100 هـ1 در مکه2 یا بلخ متولد شد.3 پدر وی اهل بلخ و از ملوک خراسان بود. ابراهیم در یک روز که به قصد شکار به صحرا رفته بود، در پی حادثه ای به خود آمد و از عیش و نوش و بساط شاهانه کناره گرفت،4 توبه نمود و دستگاه حکومت و امارت را رها کرد و برای کسب حلال5 و تحصیل علم و حدیث6 به شهرهای مختلف از جمله کوفه، شام،7 منصوره (مصیصه)، طرسوس،8 مصر9 و مکه سفر نمود10 و از محضر امام باقر(علیه السلام)،11 منصور بن معتمر،12 مقاتل بن حیان، اعمش و محمد بن عجلان بهره برد. محمد بن حمیر، ضمرة و بقیة بن ولید از جمله شاگردان وی به شمار می روند.13 بلخی را فردی زاهد، پرهیزکار، سخاوتمند،14 امین و مورد اعتماد دانسته اند.15 او بر سختی ها و مشکلات زندگی صبر کرد، زندگی فقیرانه ای را انتخاب نمود و از دسترنج خود امرار معاش می کرد.16 کتاب مثنوی از آثار اوست.17 سرانجام در سال 16118 یا 162 یا 16319 و یا 140 هـ در عراق20 یا بلاد روم21 و یا شام درگذشت22 و در ساحل دریا دفن شد.23

پی نوشت ها

[1] ـ سیر اعلام النبلاء 7/388.
[2] ــ حلیة الاولیاء 7/368و371.
[3] ــ الکامل فی التاریخ 6/56.
[4] ــ حلیة الاولیاء 7/368و371.
[5] ــ الثقات 6/21.
[6] ــ المستفاد من ذیل تاریخ بغداد 19/41.
[7] ــ التاریخ الکبیر 1/273.
[8] ــ حلیة الاولیاء 7/368و371.
[9] ــ تاریخ مدینة دمشق 6/281.
[10] ــ طبقات الصوفیه 27.
[11] ــ تاریخ الاسلام 10/44.
[12] ــ التاریخ الکبیر 1/273.
[13] ــ الجرح و التعدیل 1 / 1 / 87 .
[14] ــ الثقات 6/21.
[15] ــ تاریخ مدینة دمشق 6/281.
[16] ــ الثقات 6/21.
[17] ــ فهرست نسخه های خطی فارسی 4/3117.
[18] ــ الثقات 6/21.
[19] ــ تاریخ مدینة دمشق 6/281.
[20] ــ وفیات الاعیان 1/32.
[21] ــ الثقات 6/21.
[22] ــ طبقات الصوفیه 27.
[23] ــ تاریخ مدینة دمشق 6/281.*

دیگر منابع: الفهرست (الندیم) 77 فوات الوفیات 1/13 الوافی بالوفیات 5/318 البدایة و النهایه 10/135 طبقات الاولیاء 5 تهذیب الکمال 2/27 العبر 1/183 شذرات الذهب 1/255 تاریخ بغداد 6/47 مختصر تاریخ دمشق 4/17 تهذیب تاریخ دمشق 2/170 تاریخ جرجان 93 العقد الفرید 1/232 اخبار القضاة 3/75 الکنی و الاسماء 1/99.

ابراهیم بن بشر (قرن سوم هجری)

ابراهیم بن بشر.

در برخی منابع متأخر نام او ابراهیم بن ابان بن بشر آمده است.1 وی شیعه و از یاران امام رضا(علیه السلام) بود.2 نجاشی می نویسد: وی دارای تألیفی به نام مسائل الی الرضا(علیه السلام)بود و محمد بن عبدالحمید که ظاهراً مراد از او ابوجعفر عطّار، وکیل امام حسن عسکری(علیه السلام)است، آن را از ابراهیم روایت کرده است،3 از این رو باید وی را از رجال قرن سوم به شمار آورد. گفتنی است احتمال دارد وی همان ابراهیم بن بشر بن خالد عبدی باشد که از عمرو بن خالد4 و منصور بن یعقوب [بن ابی نویره اسدی ]روایت کرده و علی بن عباس بن ولید و عبدالله بن محمد بن عبیدالله بن مطلب شیبانی (م 316 هـ ) در کوفه از وی نقل کرده اند.5

پی نوشت ها

[1] ـ مجمع الرجال 1/390.
[2] ــ دائرة المعارف الشیعیة العامه 1/48.*