نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : گرمارودى، سيد على جلد : 1 صفحه : 685
كاشانى از علماى نيكنام قاجارى و صاحب كشف الآيات قرآنى و كشف الابيات مثنوى (1249- 1313؟ ه. ق) آغاز مىشود و تاريخى حدودا يكصد و بيست ساله دارد. به تقريب نيمه اول اين تاريخ، عصر گذار از ترجمه هزار ساله كلمه به كلمه يا تحت اللفظى به ترجمه يكصد [و بيست] ساله آزاد و متعارف است كه تحت تأثير آگاهىهاى علمى، زبانى، ادبى، زبانشناسانه و رواج عظيم ترجمه از زبانهاى اروپايى (ابتدا در بخش عظيم اين دوران عمدتا از فرانسه، و در بخش كمتر آن كه منتهى به زمان حاضر است غلبه؛ با ترجمه از انگليسى به فارسى مىشود. ترجمه از زبانهاى ديگر اروپايى، بسيار كم است، حتى از عربى جديد هم كم است، چون علماى ما غالبا عربى كهن/ فصحى [- عربى قرآنى و عربى حديث]، و نه عربى روز [- دارج] مىدانند، لذا رويكرد مهمى به زبان عربى جديد پديد نمىآيد. اما مشخصات و به قول ويتگنشتاين شباهت خانوادگى (نه شباهت مورد به مورد و مو به مو و به قول رياضيدانان «تناظر يك به يك») در ميان ترجمههاى بخش اول اين دوره در اين است كه: 1) هنوز آثار و بقايايى از ترجمه واژه به واژه/ تحت اللفظ و واحد ترجمه را كلمه (به جاى عبارت/ جمله) انگاشتن ادامه دارد. چنانكه ترجمه مهم عبد الحسين آواره [دهه 20 (13)] و در دهه بعد ترجمه عباس مصباحزاده، و سه دهه بعد [دهه پنجاه ترجمه مرحوم محمد كاظم معزّى 1298 ش- 1350 ش] تحت اللفظى است. و بنده در جاى ديگر هم نوشتهام كه اوج زبانى/ ادبى/ هنرى ترجمه تحت اللفظى قرآن در ميان اهل سنت، به زبان فارسى، ترجمه بس مهم شاه ولى الله دهلوى است (قرن يازدهم هجرى). البته مترجمانى كه پايه و مايه او را ندارند چه بسا تا چند دهه پيش هم در جهان فارسى زبان اهل سنت به ترجمه كلمه به كلمه/ تحت اللفظى ادامه داده باشند، ولى آن اهميت را ندارد، و حسن ختام تلقى نمىشود. و در ايران و جهان تشيع هم پس از معزّى چنين ترجمههايى پديد آوردهاند ولى
نام کتاب : ترجمه قرآن نویسنده : گرمارودى، سيد على جلد : 1 صفحه : 685