11ـ ایضاح المکنون 2 / 481. 12 ـ وفیات الاعیان 1 / 347. 13 ـ معجم الادباء 7 / 170.

دیگر منابع: تاریخ الاسلام 27 / 249؛ المنتظم 15 / 27؛ البدایة والنهایه 11 / 329؛ النجوم الزاهره 4 / 203؛ شذرات الذهب 3 / 135؛ مختصر تاریخ دمشق 6 / 78؛ الوافی بالوفیات 11 / 118؛ الکامل فی التاریخ 9 / 168؛ الاعلام 2 / 126؛ اعیان الشیعه 4 / 134؛ معجم المؤلفین 3 / 142؛ دایره المعارف بزرگ اسلامی 4 / 391؛ العبر 2 / 126.

اسماعیل اسماعیلی

جعفربن منصورالیمن

جعفربن منصورالیمن جعفر ـ اسماعیلی

جعفر ـ حسنی

جعفر ـ حسنی (224 ـ 308ق)

ابوعبدالله جعفربن محمدبن جعفر طالبی علوی حسنی

به سال 224 هجری در شهر سامرای عراق به دنیا آمد. 1 او از نوادگان امام حسن مجتبی علیه السلام بود2 و در میان طالبیان، شخصی موجه به شمار می رفت. 3 وی در دوران زندگی خود از کسانی چون محمدبن علی بن خلف عطار و عمربن علی فلاس حدیث شنید. 4 و خود محدث بزرگی شد و در میان شیعیان به اعتماد شناخته شد. حسنی احادیث شنیده خویش را که از واسطه های اندکی برخوردار بود، به دیگران نیز منتقل می کرد. 5 ابوبکر شافعی و ابوالمفضل شیبانی از شاگردان روایی اویند. 6 کتاب الصخرة والبئر و التاریخ العلوی اثر اوست. 7 سرانجام وی به روز چهارشنبه اول ماه ذی قعده سال 308 هجری از دنیا رفت و در روز پنجشنبه به خاک سپرده شد. 8 در باره سال درگذشت وی اختلاف است؛ برخی آن را سال 3209 و برخی دیگر 35810 و برخی حتی 380 هجری11 گفته اند که البته پذیرش دو قول اخیر با توجه به سال ولادت وی، چندان پذیرفتنی به نظر نمی رسد.

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 1 / 303 ـ 304. 2 ـ تهذیب الانساب ونهایه الاعقاب 97. 3 ـ رجال (ابن داوود) 87. 4 ـ تاریخ بغداد 7 / 204. 5 ـ رجال (النجاشی) 1 / 304. 6 ـ تاریخ بغداد 7 / 204. 7 ـ جامع الرواة 1 / 157. 8ـ تاریخ بغداد 7 / 205. 9 ـ طبقات اعلام الشیعه 1 / 75. 10ـ لسان المیزان 2 / 127. 1
[1] ـ خلاصه الاقوال 33.

دیگر منابع: الذریعه 3 / 267؛ نقدالرجال 72؛ عمده الطالب 166؛ منهج المقال 85؛ اعیان الشیعه 4 / 154؛ الاعلام 2 / 128.

اسماعیل اسماعیلی

جعفر ـ

خلدیجعفر ـ خلدی (252 ـ 348ق)

ابومحمد جعفربن محمد بن نصیربن قاسم خواص خَلَدی صوفی بغدادی

در سال 252 یا 253 هجری در بغداد به دنیا آمد1 و ساکن محله خَلد بغداد بود. 2 از حارث بن ابی اسامه تمیمی، بشربن موسی اسدی، ابوشعیب حرانی، علی بن عبدالعزیز بغوی و ابومسلم کجی حدیث آموخت. ابوعمربن حیویه، ابوالحسن دارقطنی، ابوحفص بن شاهین از او روایت کرده اند. 3 جعفر از شاگردان ابوالقاسم جنیدبن محمد بود4 و برای آموختن علوم به شهرهای کوفه، مدینه، مکه و مصر سفر کرد و با محدثان بزرگ و مشایخ صوفیه آنجا دیدار کرد و به بغداد بازگشت و در آنجا اقامت گزید. 5 رجال نویسان اهل سنّت او را از قاریان و محدثان بزرگ، 6 از مشایخ برجسته صوفیه، 7 آشنا به حکایات، مکاتبات و سیره معرفی کرده و گفته اند حدود شصت بار به حج رفت. 8 سال 348 هجری در بغداد از دنیا رفت و در قبرستان شونیزیه در کنار قبر شیخ جنید به خاک سپرده شد. 9 حکایات المشایخ و الفوائد از آثار اوست. 10

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ بغداد 7 / 267. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 15 / 558. 3 ـ تاریخ بغداد 7 / 267. 4 ـ الفهرست (الندیم) 235. 5 ـ طبقات الصوفیه 434. 6 ـ تاریخ الاسلام 25 / 396. 7ـ الفهرست (الندیم) 235. 8 ـ حلیه الاولیا 10 / 381. 9 ـ تاریخ نیشابور (حاکم) 160. 10 ـ معجم المؤلفین 3 / 150.

دیگر منابع: غایة النهایة فی طبقات القراء 1 / 197؛ المنتظم 14 / 119؛ معجم البلدان 2 / 382؛ الکامل فی التاریخ 8 / 528؛ المختصر فی اخبار البشر 2 / 102؛ العبر 2 / 79؛ البدایة والنهایه 11 / 234؛ النجوم الزاهره 3 / 322؛ شذرات الذهب 2 / 378.

احسان آذرکمند

جعفر ـ رودکی

جعفر ـ رودکی (میانه قرن 3ـ 329ق)

ابوالحسن ابوعبداللّه جعفربن محمدبن حکیم بن عبدالرحمان بن آدم بخاری سمرقندی رودکی

فریدالدین رودکی منسوب به بَنُجْ از آبادی های رودک سمرقند است1 و احتمالاً در میانه سده سوم هجری در رودک چشم به جهان گشود. 2 وی از همان آغاز جوانی در شعر و موسیقی مشهور شد3 و