موسی، التفضیل، ادعیه الائمه، فدک، مزار ابی عبداللّه علیه السلام ، طرق حدیث الطائر، طرق [ حدیث ] قسیم النار [ والجنه ]، التطهیر، الخط والقلم، اخبار فاطمه علیهاالسلام ، فرق الشیعه، الابانة عن اختلاف الناس فی الامامه، مسند خلفاء بنی عباس، اسماء امیرالمؤمنین علیه السلام که سیدبن طاووس (م. 664ق) از این کتاب بهره برده است، 35 الامتحان، 36 شرح شمایل النبی صلی الله علیه و آلهلترمذی (م. 279ق). 37

پی نوشت ها

[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 41. 2 ـ رجال (الطوسی) 481 و الفهرست (الطوسی) 46. 3 ـ رجال (الطوسی) 486 و الفهرست (الطوسی) 186. 4 ـ قاموس الرجال 6 / 225 و 244 و 7 / 57 ـ 59؛ مجمع الرجال 3 / 258 و 264 و 4 / 119 و 121. 5 ـ معجم رجال الحدیث 10 / 91. 6 ـ رجال (النجاشی) 2 / 41 و قاموس الرجال 6 / 227. 7 ـ الفهرست (الطوسی) 46 و 186. 8 ـ رجال (النجاشی) 2 / 181. 9 ـ الاعلام 4 / 190. 10 ـ الفهرست (الندیم) 247. 1
[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 42 و 181. 12ـ طبقات اعلام الشیعه 1 / 151 و 160. 13 ـ ذیل تاریخ بغداد 17 / 27 ـ 33. 14 ـ رجال (النجاشی) 2 / 41. 15 ـ الفهرست (الندیم) 247. 16 ـ الفهرست (الطوسی) 186. 17 ـ قاموس الرجال 6 / 227. 18 ـ رجال (النجاشی) 2 / 4
[1] ـ 42. 19 ـ رجال (الطوسی) 486. 20 ـ رجال (النجاشی) 2 / 41. 2
[1] ـ تنقیح المقال 2 / 163 ـ 164. 22 ـ معجم رجال الحدیث 10 / 92. 23ـ تنقیح المقال 2 / 164؛ فائق المقال 123؛ اثناعشر رساله (محقق داماد) 7 / 28 و خاتمة وسائل الشیعه 405 و 417. 24ـ رجال (النجاشی) 2 / 181. 25 ـ رجال (النجاشی) 1 / 187 و 2 / 223. 26 ـ رجال (النجاشی) 1 / 447 و 2 / 263. 27 ـ رجال (النجاشی) 1 / 178. 28 ـ ذیل تاریخ بغداد 17 / 27 ـ 28. 29ـ رجال (الطوسی) 481. 30 ـ رجال (النجاشی) 2 / 179. 3
[1] ـ رجال (النجاشی) 2 / 42. 32 ـ الفهرست (الندیم) 247. 33 ـ الفهرست (الطوسی) 186. 34 ـ رجال (النجاشی) 2 / 4
[1] ـ 42. 35ـ الیقین 221. 36ـ ایضاح المکنون 2 / 272. 37 ـ معجم المؤلفین 6 / 237.

دیگر منابع: خلاصه الاقوال 106 و 236؛ رجال (ابن داوود) 115 ـ 117 و 252؛ تهذیب المقال 125؛ حاوی الاقوال 4 / 72؛ منتهی المقال 4 / 150 ـ 153 و 158؛ نقدالرجال 193 و 214 ـ 216؛ جامع الرواة 1 / 466، 467، 471 و 527؛ معالم العلما 75؛ معجم رجال الحدیث 10 / 88، 103 و 106 و 11 / 63 و 64؛ هدایه المحدثین 100؛ خاتمه المستدرک 6 / 402؛ مدینه المعاجز 1 / 34؛ تاریخ الاسلام 29 / 306؛ لسان المیزان 4 / 96؛ الوافی بالوفیات 19 / 238؛ تاریخ مدینة دمشق 54 / 301؛ تهذیب الاحکام 9 / 261؛ الخلاف 4 / 67؛ مستدرکات علم رجال الحدیث 4 / 468 و 480 و 5 / 175 و 177؛ اعیان الشیعه 2 / 365 و 405 و 3 / 34؛ فهرس التراث 1 / 397؛ ایضاح المکنون 1 / 44 و 130 و 2 / 38، 282، 292 و ....

سیدمحمد حسین میرعبداللهی

عبیداللّه ـ بزازعبیداللّه ـ بزاز (300 ـ 389ق)

ابوالقاسم عبیداللّه بن محمدبن اسحاق بزّاز متوثی بغدادی ملقب به ابن حبابه

خاستگاه او متوث، محلی بین اهواز و واسط1 و خود متولد سال 300 هجری در بغداد است. از ابوبکربن ابی داوود سجستانی و یحیی بن محمدبن صاعد حدیث آموخت و کتاب الجعدیات ابوالقاسم بغوی را نیز از خود بغوی فراگرفت و روایت کرد. ابومحمد خلاّل، عبدالعزیز ازجی، عبیداللّه ازهری، ابومحمد عبداللّه بن هزارمرد صریفینی از او روایت کرده اند. 2 رجال نویسان اهل سنّت، او را ثقه و حنبلی مذهب معرفی کرده اند. 3 سال 389 هجری در بغداد از دنیا رفت، ابوحامد اسفرایینی بر او نماز گزارد و در قبرستان جامع منصور به خاک سپرده شد. 4 پسرش ابوالحسن محمد (352 ـ 435ق) که عالم و محدث و شاگرد پدرش بود نیز در کنار پدر به خاک سپرده شد. نوه اش ابومنصور احمد هم از استادان خطیب بغدادی و از راویان ابن حبابه است. 5 الامالی فی الحدیث اثر اوست. 6

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 5 / 53. 2 ـ تاریخ بغداد 10 / 377. 3 ـ تاریخ الاسلام 27 / 185. 4 ـ سیر اعلام النبلاء 16 / 548. 5 ـ الانساب 2 / 162. 6 ـ هدیه العارفین 1 / 647.

دیگر منابع: تذکره الحفاظ 3 / 1021؛ الکامل فی التاریخ 9 / 155؛ العبر 3 / 177؛ المنتظم 14 / 15؛ البدایة والنهایه 11 / 326؛ شذرات الذهب 3 / 132؛ معجم المؤلفین 6 / 243؛ کشف الظنون 1 / 163.

احسان آذرکمند

عبیداللّه ـ عکبری

عبیداللّه ـ عکبری (304 ـ 387ق)

ابوعبداللّه عبیداللّه بن محمد بن محمدبن حمدان عکبری شیخ العراق مشهور به ابن بَطّه

در سال 304 هجری در عکبرا به دنیا آمد. برای فراگیری حدیث در سنین کودکی به بغداد سفر کرد و در آنجا نزد ابوالقاسم بغوی، ابن صاعد، اسماعیل ورّاق، محمدبن مخلّد و دیگران حدیث آموخت. 1 ابن بطه سپس برای فراگیری علوم و کسب حدیث بیشتر به دمشق، شام، بصره، عراق و خراسان سفر کرد و از محضر استادان دیگر بهره برد و در سال 345 هجری به زادگاهش بازگشت و تا پایان عمر در عکبرا به زندگی خویش ادامه داد. علمای رجال اهل سنّت، وی را فقیه بزرگ