علی ـ

بغدادیعلی ـ بغدادی (245 ـ 334ق)

ابوالحسن علی بن عیسی بن داوودبن جراح بغدادی کاتب

اصالتاً ایرانی، ولی ساکن بغداد بود و در سال 245 هجری به دنیا آمد. 1 از احمدبن بدیل کوفی، حسن بن محمد زعفرانی، حمیدبن ربیع و عمربن شبه حدیث آموخت. فرزندش عیسی، سلیمان بن احمد طبرانی و ابوطاهر ذهلی از وی روایت کرده اند. 2 رجال نویسان اهل سنّت، او را محدثی حافظ، راستگو و آشنا به شعر معرفی کرده و گفته اند دو یا سه مرحله به وزارت مقتدر برگزیده شد. وی علاقه بسیاری به مجالست و همنشینی با اهل علم و دانشمندان داشت. 3 برخی نیز او را از مفسران، مورخان و ادیبان روزگار خویش دانسته اند. 4 وی پس از کناره گیری از وزارت، به مکه رفت و در سال 334 هجری درگذشت. 5 از او شماری آثار بر جای مانده که عبارت اند از: جامع الدعا، معانی القرآن وتفسیره ومشکله، الکتاب وسیاسه المملکة وسیره الخلفا، 6 رساله. 7

پی نوشت ها

[1] ـ المنتظم 14 / 56. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 15 / 298. 3 ـ تاریخ بغداد 12 / 14. 4 ـ معجم المؤلفین 7 / 161. 5 ـ العبر 2 / 48. 6 ـ الفهرست (الندیم) 37 ـ 142. 7 ـ معجم المؤلفین 7 / 162.

دیگر منابع: الکامل فی التاریخ 8 / 465؛ مختصر تاریخ دمشق 18 / 141؛ البدایة والنهایه 11 / 217؛ معجم الادباء 14 / 68 ـ 73؛ شذرات الذهب 2 / 336؛ النجوم الزاهره 3 / 288؛ الوافی بالوفیات 12 / 133؛ روضات الجنات 476 ـ 477.

احسان آذرکمند

علی ـ بغدادی

علی ـ بغدادی (م. 352ق)

ابوالحسن علی بن ابی رافع عبداللّه بغدادی

فردی فاضل، منجم و از ندیمان خلیفه بود. او در سال 352 هجری از دنیا رفت و کتاب اختلاف الطلوع (الطلوالع) اثر اوست. 1 بیش از این اطلاعی از وی به دست نیامد.

پی نوشت ها

[1] ـ الفهرست (الندیم) 337؛ هدیه العارفین 1 / 680.

دیگر منابع: تاریخ الحکما 437؛ معجم المؤلفین 7 / 131؛ لغت نامه دهخدا 10 / 14265.

محمود هیئتی

علی ـ

بغدادیعلی ـ بغدادی (م. 377ق)

ابوالحسن علی بن نصر بغدادی ملقب به ابن طبیب

وی از ادیبان و نویسندگان مسیحی سده چهارم هجری بود که کتاب های بسیاری نوشت؛ ولی نتوانست همه آنها را به پایان برساند و سال 377 هجری از دنیا رفت. 1 آثاری که نوشت عبارت اند از: البراعه، ادب السلطان، اصلاح الاخلاق در 1500 صفحه، صحبه السلطان در 1000 صفحه، 2 و فرخ فارسی. 3

پی نوشت ها

[1] ـ معجم الادبا 15 / 96. 2 ـ الفهرست (الندیم) 145. 3 ـ هدیه العارفین 1 / 682.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 7 / 253؛ لغت نامه دهخدا 10 / 14242.

رضا جعفری نوقاب

علی ـ بغدادی

علی ـ بغدادی (م. 341ق)

ابوالحسن علی بن احمدبن محمد بغدادی بزّاز معروف به ابن مقابری

وی نخست ساکن رمله بود، سپس به دمشق رفت1 و در دمشق و مصر به نقل حدیث پرداخت. بغدادی از حسن بن علی بن متوکل، محمدبن یونس کدیمی و عبداللّه بن محمد اصبهانی روایت کرده است. تمام بن محمد رازی و ابومحمد نحّاس مصری راوی اویند. 2 برخی وی را توثیق شده قلمداد کرده اند. 3 ابن مقابری در سال 341 هجری از دنیا رفت. مجموعه ای از احادیث از او باقی مانده که با عنوان جزء از آن یاد شده است. 4

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ مدینة دمشق 41 / 229. 2 ـ تاریخ بغداد 11 / 322. 3 ـ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 376. 4 ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 471.

دیگر منابع: لسان المیزان 4 / 197؛ فهرست مخطوطات دار الکتب الظاهریه 114؛ مختصر تاریخ دمشق 17 / 186؛ الانساب 5 / 360.

اسماعیل اسماعیلی

علی ـ بغدادی

علی ـ بغدادی (م. 397ق)

ابوالحسن علی بن عمربن احمد بغدادی ملقب به ابن قصار

او از بزرگان مالکی در بغداد بود. علم فقه را نزد ابوبکر ابهری آموخت و از شاگردان ممتاز او قلمداد می شد. حدیث را نیز از علی بن فضل ستوری سامری فراگرفت و روایت کرد. بعدها در فقه