ابن امیل از کیمیاگری، تبدیل فلزات به طلا نبوده؛ بلکه او در اندیشه پالایش جسم آدمی و تبدیل آن به نفس ناب بوده است؛ زیرا او آرزو داشت با اکسیری، فعالیت جسم آدمی را افزایش دهد و آن را از همه عوامل بیماری و پیری پاک کند و درنتیجه عمر او را درازتر و طولانی تر کند. 2 گویند وی ماجرایی علمی در خانه ابن وصیف علی بن وصیف ناشئ (م. 365ق) داشته است و درمجموع دوران زندگی ابن امیل را 287 ـ 349 هجری تخمین زده اند. 3 تمیمی آثار گوناگونی داشته که این تألیفات را برای او برشمرده اند: السیره النقیه در کیمیا، 4 شرح الصور والأشکال بالحکیم، حل الرموز، خمس رسائل عن حجرالحکماء، الدره النقیه فی تدابیر الحجر، 5 المباقل السبعه، المفتاح فی التدبیر، المغنیسیا، القصیده النونیه درباره حجرالحکما، مفتاح الکنوز وحل اشکال الرموز، رسالة فی معنی صفات الحجر، مفتاح (مفاتیح) الحکمه العظمی، رساله الجدول درباره نسبت فلزات با هفت کوکب، رسالة فی کیفیة الانسان، رسالة فی معنی التزویج، رسالة فی معنی الترکیب، المصباح، خواص البَر والبَحر، کشف السرالمصون والعلم المکنون و امتزاج الارواح. 6

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ التراث العربی 4 / 422 ـ 428. 2 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 42. 3 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 42. 4 ـ هدیه العارفین 2 / 8. 5 ـ تاریخ الادب العربی (بروکلمان) 4 / 318. 6 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 42.

دیگر منابع: معجم المؤلفین 9 / 68؛ الذریعه 687؛ فرهنگ زندگی نامه ها 1 / 283؛ کشف الظنون 1 / 167 و 2 / 1755؛ دایره المعارف الشیعیه العامة 16 / 250؛ ایضاح المکنون 2 / 34.

رضا جعفری نوقاب

محمد ـ تمیمی

محمد ـ تمیمی (م. 400ق)

ابوالحسن (ابوالحسین) محمدبن قاسم تمیمی بصری اصفهانی

وی اهل بصره و در زمان الندیم زنده بود. تمیمی از علمای انساب به شمار می رفت1 که در سال 400 هجری از دنیا رفت. 2 آثار وی عبارت اند از: الانساب والاخبار، اخبارالفرس وانسابها، المنافرات بین القبائل واشراف العشائر واقضیه الحکام بینهم فی ذلک، تاریخ سائرالامم. 3

پی نوشت ها

1ـ الفهرست (الندیم) 127. 2 ـ معجم المؤلفین 11 / 138. 3ـ الفهرست (الندیم) 127.

دیگر منابع: هدیه العارفین 2 / 58؛ لغت نامه دهخدا 1 / 366.

سیدمهدی حسینی عربی

محمد ـ تمیمی

محمد ـ تمیمی (م. 361ق)

ابوعبداللّه محمدبن تملیخ (تملیج) تمیمی مغربی طبیب

وی اهل قرطبه بود. از عبیداللّه بن یحیی حدیث شنید و پیش المستنصر خلیفه اموی اندلس (م. 350ق) جایگاه والایی داشت. مدتی نیز مسئولیت نیروهای نظامی را بر عهده گرفت. وی عالم به علم طب، 1 نحو، لغت و شعر بود و کتابی درباره طب نگاشت. همچنین مدتی به عنوان طبیب در خدمت الناصر عبدالرحمان سوم (م. 300ق) بود. 2 تمیمی در سال 361 هجری از دنیا رفت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ العلماء والرواة للعلم بالاندلس 2 / 74. 2 ـ الوافی بالوفیات 2 / 278. 3 ـ تاریخ العلماء والرواة للعلم بالاندلس 2 / 74.

سیدمهدی حسینی عربی

محمد ـ جارودی

محمد ـ جارودی (م317ق)

ابوالفضل محمدبن احمد بن محمدبن عمار جارودی هروی معروف به ابن ابی الحسین و ابن ابی سعید

وی از حمدبن بخده، حسین بن ادریس، معاذبن مثنی و دیگران حدیث شنید. ابوعلی نیشابوری، ابوالحسین حجاجی نیشابوری، عبداللّه بن سعد نیشابوری و دیگران از وی روایت نقل کرده اند. 1 او آشنا به علل حدیث و از معاصران طبرانی و ابن عدی بود و سرانجام به همراه برادرش در سال 317 هجری در روز دوشنبه پیش از ترویه در مسجدالحرام به دست قرمطی بن ابی سعید جنابی کشته شدند. نوشته ای حدیثی از او باقی مانده است. 2

پی نوشت ها

[1] ـ تذکره الحفاظ 3 / 834. 2 ـ سیر اعلام النبلاء 14 / 538.

دیگر منابع: العبر 1 / 475؛ الوافی بالوفیات 2 / 37؛ شذرات الذهب 2 / 275؛ تاریخ الاسلام 23 / 546؛ تاریخ بغداد 2 / 236؛ البدایة والنهایه 11 / 164؛ المنتظم 13 / 290.

پژوهشکده