آخربن رمضان

آخربن رمضان محمد ـ عجلانی

ابراهیم ـ ازدی

ابراهیم ـ ازدی (240 ـ 323ق)

ابواسحاق ابراهیم بن حمادبن اسحاق ازدی بغدادی بصری

وی از فقهای مالکی1 و از موالی آل جریربن حازم بود که در سال 240 هجری به دنیا آمد. از حسن بن عرفه، زیدبن اخزم و علی بن مسلم طوسی حدیث شنید و ابوالحسن دارقطنی، ابوحفص بن شاهین و عمربن ابراهیم کتانی از او روایت کرده اند. 2 ازدی فقه را نزد عمویش اسماعیل آموخت و کتب وی را روایت کرد. منابع، او را فردی صدوق، فاضل و موثق دانسته اند. وی سرانجام به سال 323 هجری درگذشت و در کنار قبر عمویش اسماعیل به خاک سپرده شد. آثاری که ازدی نگاشته عبارت اند از: اتّفاق الحسن ومالک، 3 الردّ علی الشافعی، الجنائز، الجهاد، دلائل النبوّه. 4

پی نوشت ها

[1] ـ معجم المؤلفین 1 / 26. 2 ـ تاریخ بغداد 6 / 61. 3 ـ الدیباج المذهب 141. 4 ـ الفهرست (الندیم) 252.

دیگر منابع: النجوم الزاهره 3 / 249؛ المنتظم 13 / 352؛ سیر اعلام النبلاء 15 / 35؛ تاریخ الاسلام 24 / 124؛ ایضاح المکنون 1 / 477؛ لغت نامه دهخدا 1 / 231.

سیدمهدی حسینی عربی

ابراهیم ـ ازدی

ابراهیم ـ ازدی (م. 339ق)

ابواسحاق ابراهیم بن عبد الرزّاق بن حسن ازدی مقری انطاکی

وی اهل انطاکیه (از شهرهای سوریه کنونی) بود. 1 علم قرائت را نزد پدرش، محمدبن عباس بن شعبه، محمدبن علان، شهاب بن طالب و
دیگران و علم حروف را از عبدالرحمان بن عبداللّه طرسوسی، عبداللّه بن حسین و عبدالجباربن محمد فراگرفت. علمای رجال، او را فقیهی بزرگ، استادی نامدار و محدثی ثقه دانسته اند. ابواسحاق استاد فرزندش ابوالحسن، محمدبن حسن بن علی، عبدالمنعم بن غلبون و علی بن موسی انطاکی در علم قرائت بوده است. 2 کسانی چون شهاب بن محمد صوری، ابواحمد محمدبن جامع دهان و ابوالحسین بن جمیع از او روایت کرده اند. ازدی صاحب اثر قرائات الثمان بود و در شعبان سال 339 هجری در انطاکیه از دنیا رفت. 3

پی نوشت ها

[1] ـ معجم البلدان 1 / 267. 2 ـ غایه النهایة فی طبقات القراء 1 / 16. 3 ـ تاریخ الاسلام 25 / 156.

دیگر منابع: تاریخ مدینة دمشق 7 / 40؛ سیر اعلام النبلاء 15 / 384؛ العبر (ذهبی) 2 / 54؛ النجوم الزاهرة 3 / 300؛ شذرات الذهب 2 / 346؛ معجم المؤلفین 1 / 47.

رضا جعفری نوقاب

ابراهیم ـ اصطخری

ابراهیم ـ اصطخری (م. 346ق)

ابواسحاق ابراهیم بن محمد فارسی کرخی اصطخری

در اصطخر فارس زاده شد و تحصیلات اولیه را در همین شهر پی گرفت. 1 پس از فراگیری فنون مختلف، در سال 303 هجری به پژوهش در دانش جغرافیا پرداخت. 2 دل بستگی او به دانش جغرافیا، او را به سیر و سیاحت برانگیخت و در آغاز، سرزمین های اسلامی را پیمود. آن گاه رهسپار هند و اقیانوس اطلس شد و با گروهی از دانشمندان دیدار کرد. 3 او که در پی این سفرها، دانش بسیاری اندوخته و در جغرافیا استاد شده بود، در سال 340 هجری شهرت یافت. 4 اصطخری را نخستین جغرافی دان مسلمان5 و اولین دانشمند