معانی القرآن، النحوالکبیر، الموجر، المقنع14 و النحو الملتزم15 تألیفات او هستند. ابن خیّاط سرانجام به سال 320 هجری در شهر بصره از دنیا رفت. 16

پی نوشت ها

[1] ـ انباه الرواة 3 / 54. 2 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 468. 3 ـ انباه الرواة 3 / 54. 4 ـ فرهنگ بزرگان 454. 5 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 468. 6 ـ تاریخ العلماء النحویین 47، 48. 7 ـ روضات الجنات 7 / 307. 8 ـ طبقات المفسرین (داوودی) 87. 9 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 468. 10 ـ معجم الادبا 17 / 141. 1
[1] ـ تاریخ العلماء النحویین 47، 48. 12 ـ روضات الجنات 7 / 307. 13 ـ معجم الادبا 17 / 141. 14 ـ الفهرست (الندیم) 89. 15 ـ هدیه العارفین 2 / 31. 16 ـ معجم الادبا 17 / 141.

دیگر منابع: نزهه الالباء 247؛ الوافی بالوفیات 2 / 88؛ بغیه الوعاة 1 / 48؛ کشف الظنون 2 / 1730، 1810، 1899؛ معجم المؤلفین 2 / 161؛ لغت نامه دهخدا / 1 / 274.

سیدمحمد علوی

محمد ـ سمرقندی

محمد ـ سمرقندی (م. 375ق)

ابولیث محمدبن ابراهیم سمرقندی نصرالدین

ابولیث سمرقندی فردی فاضل و دانشمند بوده و تألیفی به نام المعارف فی شرح الصحائف داشته است. او در سال 375 هجری از دنیا رفته است. 1

پی نوشت ها

[1] ـ المستدرک علی معجم المؤلفین 583.

اسماعیل اسماعیلی

محمد ـ سنجری

محمد ـ سنجری (زنده در قرن 4ق)

محمدبن عبدالجلیل سنجری

وی را از دانشمندان ستاره شناسی شمرده اند که کتاب های الزیجات فی استخراج الهیلاج والکدخدا و مقالة فی فتح الابواب را در باب نجوم و احکام آن نگاشته است. 1 آغابزرگ به نقل از فرج المهموم سیدبن طاووس، سنجری را شیعه و نام اثر اولش الزایجات فی استخراج الهیلاج والکدخات آورده که سیدبن طاووس هر دو کتاب سنجری را داشته است. سپس می افزاید محمدبن عبدالجلیل این کتاب را برای عضدالدوله بویهی (م. 372ق) نوشته است؛ 2 ازاین رو وی در سده چهارم می زیسته است.

پی نوشت ها

[1] ـ فرج المهموم 127. 2 ـ الذریعه 12 / 13.

دیگر منابع: الذریعه 21 / 403؛ اعیان الشیعه 9 / 379.

محمد غفوری

محمد ـ سودانی

محمد ـ سودانی (م. 326ق)

ابوعبداللّه محمدبن قاسم بن زکریا سودانی محاربی کوفی

از محدثان موثق شیعه است؛ 1 ولی در منابع اطلاعات چندانی درباره او وجود ندارد. سودانی از اسماعیل بن اسحاق راشدی، 2 علی بن منذر طریقی و ابوکریب روایت کرده است. 3 تلعکبری نیز در سال 324 هجری از او حدیث شنیده و اجازه روایت گرفته است. 4 ابوالحسین محمدبن علی بن تمام، 5 ابوعلی محمدبن همام اسکافی، ابوبکر محمدبن عمر جعابی، 6 دارقطنی و محمدبن عبداللّه جعفی از دیگر کسانی هستند که از او روایت کرده اند. کتاب الفوائد (النوادر) اثر اوست. وی پس از عمری طولانی7 در سال 326 هجری از دنیا رفت. 8

پی نوشت ها

1ـ رجال (النجاشی) 2 / 293. 2ـ الامالی (مفید) 94. 3 ـ میزان الاعتدال 4 / 14. 4ـ رجال (الطوسی) 500. 5ـ رجال (النجاشی) 2 / 293. 6ـ امالی مفید 94. 7ـ رجال (النجاشی) 2 / 293. 8ـ میزان الاعتدال 4 / 14.

دیگر منابع: خلاصه الاقوال 161؛ رجال (ابن داوود) 331؛ جامع الرواة 2 / 176؛ معجم رجال الحدیث 17 / 159؛ قاموس الرجال 8 / 347؛ مستدرکات علم رجال الحدیث 7 / 292؛ تنقیح المقال 3 / 173؛ منهج المقال 315.

محمود هیئتی

محمد ـ سوسنگردی

محمد ـ سوسنگردی (قرن 4ق)

ابوالحسین محمدبن بشر سوسنگردی حمدونی

وی منسوب به آل حمدون و غلام ابوسهل نوبختی بود1 که در سوسنگرد به دنیا آمد. 2 محمدبن احمدبن رجا از وی روایت کرده است. 3 وی به شهرهای طوس، بلخ و ری مسافرت و حرم امام رضا علیه السلام را زیارت کرد و با ابوالقاسم بلخی و ابوجعفربن قبه دیدار و مراوده داشت. رجال نویسان وی را متکلمی خوش بیان، صحیح الاعتقاد، از شخصیت های بزرگ امامیه، 4 زاهد، پرهیزکار و شخصیتی دانسته اند که در راه یاری مذهب خویش کتاب هایی