responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : ---    جلد : 2  صفحه : 77

احمد ـ

 

اهوازیاحمد ـ اهوازی (م. 352ق)

ابوبکر احمدبن محمدبن فضل اهوازی بغدادی کاتب معروف به ابن کبیر

 

در برخی منابع، لقب ابن کبیر به ابوکبیر و ابن کثیر تصحیف شده است. 1 وی در عصر خود دانشمندی صاحب قلم و سخنوری بلیغ و توانا به شمار می آمد2 که به سال 352 هجری از دنیا رفت. 3 اثر او کتاب مناقب الکُتّاب است. 4 بیش از این اطلاعی از وی به دست نیامد.

 

پی نوشت ها

 

1ـ الفهرست (الندیم) 155. 2ـ الوافی بالوفیات 8 / 81. 3ـ هدیه العارفین 1 / 64. 4 ـ معجم الادبا 4 / 244.

 

دیگر منابع: لغت نامه دهخدا 1 / 1131.

 

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

 

احمد ـ بازأشهب

 

احمد ـ بازأشهب (حدود 250 ـ 306ق)

 

ابوالعباس احمدبن عمربن سریج بغدادی بازأشهب سریجی معروف به ابن سریج

 

از نوادگان سریج بن یونس مروزی، زاهد و محدث نامی بود. 1 تاریخ دقیق ولادت وی ذکر نشده؛ ولی در بسیاری از منابع آمده به هنگام وفات، 57 سال داشت که با توجه به این مطلب و سال درگذشت وی، ولادتش را می توان حدود سال250 هجری تخمین زد. 2 وی حدیث را نزد محدثان معروفی همچون حسن بن محمدبن صباح زعفرانی، علی بن اشکاب، ابوداوود سجستانی و عباس بن محمد دوری فراگرفت. 3 و فقه را از ابوالقاسم عثمان بن بشار انماطی آموخت. 4 نیز از میان شاگردان و راویان وی می توان به افرادی مانند ابوالقاسم طبرانی و ابواحمد غطریفی اشاره کرد. 5 ابن سریج برجسته ترین و عالم ترین فقیه شافعی و ترویج کننده این مذهب در زمان خویش بوده و گفته شده فقه و مذهب شافعی در بغداد به واسطه وی انتشار یافت. 6 او گرچه در فقه شهرت یافت، اما در حدیث و کلام نیز مهارت بسزایی داشت. 7 ذهبی او را فقیه عراقیین دانسته است. 8 ابن سریج اهل مناظره نیز بوده و با افرادی از سران گروه ظاهریه که در آن زمان در بغداد آوازه ای داشتند به مناظره و پرسش و پاسخ برخاسته است؛ برای نمونه مناظره وی با ابوالعباس داوود ظاهری و پسرش محمدبن داوود ظاهری که در همه آنها پیروزمندانه ظاهر
شده، بیانگر مهارت و چیره دستی وی در مسائل فقهی و کلامی است که در برخی منابع به آنها اشاره شده است. 9 ابوعلی تنوخی در گزارشی که دراین باره دارد به یکی از مناظره های وی با محمدبن داوود در حضور قاضی القضات بغداد، ابوعمر محمدبن یوسف أزدی اشاره کرده است. 10 در برخی از منابع آمده است ابن سریج مدتی در شیراز عهده دار کرسی قضاوت بود و داوری مرافعات مردم آن سامان را بر عهده داشت. 11 او در شعر نیز دستی داشت یافعی اشعار او را ستوده و نیکو توصیف کرده است. 12

 

وی سرانجام در 25 جمادی الاول سال 306 هجری در بغداد از دنیا رفت و در حجره ای در بازارچه غالب در بخش غربی بغداد به خاک سپرده شد و مقبره او زیارتگاه مردم شد. 13 الندیم سال درگذشت او را 305 هجری نوشته است. 14 رجال نویسان اهل سنّت بیش از 400 اثر و تصنیف به ابن سریج نسبت داده اند15 که بیشتر آنها از میان رفته و به شماری از آنها در منابع اشاره شده است که عبارت اند از: الودائع لمنصوص الشرائع فی احکام مجردة عن الادلّه، التقریب بین المزنی والشافعی، جواب القاشانی فی الأسئله، الخصال فی الفروع، الردّ علی عیسی بن ابان، الردّ علی محمدبن الحسن، الغنیة فی الفروع، الفروق فی الفروع، العین والدین، مختصر فی الفقه، 16 الاقسام والخصال، کتابچه ای که در آن ابن سریج پاسخ هایی درباره اصول دین داده است. 17 الردّ علی ابن داوود فی القیاس، الردّ علی ابن داوود فی مسائل اعترض بها الشافعی. 18

 

پی نوشت ها

 


[1] ـ مرآه الجنان 2 / 186. 2 ـ تهذیب الاسماء واللغات 2 / 252؛ الکامل فی التاریخ 8 / 115. 3 ـ تاریخ الاسلام 23 / 178. 4 ـ طبقات الشافعیة الکبری 3 / 21. 5 ـ تاریخ بغداد 4 / 287. 6 ـ سیر اعلام النبلاء 14 / 201. 7 ـ طبقات الشافعیة الکبری 3 / 22؛ الفهرست (الندیم) 266. 8 ـ سیر اعلام النبلاء 14 / 201. 9 ـ تاریخ بغداد 4 / 290. 10 ـ نشوارالمحاضره 8 / 186 ـ 188. 1
[1] ـ طبقات الفقها (شیرازی) 109. 12 ـ مرآه الجنان 2 / 186. 13 ـ الوافی بالوفیات 7 / 261؛ المنتظم 13 / 183. 14 ـ الفهرست (الندیم) 266. 15 ـ طبقات الشافعیه (اسنوی) 1 / 316. 16 ـ هدیه العارفین 1 / 57. 17 ـ دایره المعارف بزرگ اسلامی 3 / 677. 18 ـ طبقات الشافعیة الکبری 3 / 23.

 

دیگر منابع: الاکمال 4 / 276؛ وفیات الاعیان 1 / 66؛ المؤتلف والمختلف 3 / 1273؛ المختصر فی اخبار البشر 2 / 69؛ تاریخ ابن الوردی 1 / 247؛ تذکره الحفاظ 3 / 811؛ العبر 1 / 450؛ دول الاسلام 168؛ البدایة والنهایه 11 / 129؛ النجوم الزاهرة 3 / 194؛

نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : ---    جلد : 2  صفحه : 77
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست