می شود. 10 ابن کثیر نیز مسند کبیر را از آثار او دانسته11 که بعید نیست همان کتاب الحدیث باشد.

پی نوشت ها

[1] ـ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 401. 2 ـ تاریخ بغداد 4 / 72. 3 ـ الاکمال 3 / 221. 4 ـ غایة النهایه 1 / 44. 5 ـ المنتظم 14 / 244. 6 ـ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 401. 7 ـ المنتظم 14 / 244. 8 ـ تاریخ الاسلام 26 / 334. 9 ـ تاریخ بغداد 4 / 72. 10 ـ تاریخ التراث العربی 1 / 1 / 401. 1
[1] ـ البدایة والنهایة 11 / 283.

دیگر منابع: المؤتلف والمختلف 2 / 950؛ سیر اعلام النبلاء 16 / 83؛ الوافی بالوفیات 6 / 290؛ شذرات الذهب 3 / 50؛ الانساب 2 / 322؛ طبقات المفسرین (سیوطی) 20؛ معجم المفسرین 1 / 33؛ معجم المؤلفین 1 / 182؛ لغت نامه دهخدا 1 / 973.

اسماعیل اسماعیلی

احمد ـ خضیب

احمد ـ خضیب (زنده در قرن 4ق)

ابوعباس (ابوعلی) احمدبن علی رازی خضیب أیادی

وی از علمای شیعه سده چهارم هجری بوده و از امامان علیهم السلام روایتی نقل نکرده است. 1 خضیب به فراگیری علم حدیث پرداخت. مشایخ و استادان او محمدبن جعفر اسدی، ابوذر احمدبن ابی سوره، حسین بن محمد قمی و دیگران بوده اند. علمای رجال، او را از فقهای فاضل، عالم و محدث دانسته اند؛ ولی برخی او را محدثی غیرثقه و غالی برشمرده اند. 2 کسانی چون هارون بن موسی تلعکبری (م. 385ق) و محمدبن احمدبن داوود قمی (م. 368ق) از شاگردان او بوده و از او روایت کرده اند. 3 خضیب صاحب آثاری چون الشفاء والجلاء (کتابی نیکو در باب غیبت امام دوازدهم (عج))، الفرائض و الآداب بوده است. 4 زمان درگذشت ایادی مشخص نیست؛ ولی در قرن چهارم هجری می زیسته است.

پی نوشت ها

1ـ رجال (الطوسی) 455. 2ـ اعیان الشیعه 3 / 42. 3ـ الفهرست (الطوسی) 31. 4 ـ رجال (النجاشی) 1 / 245.

دیگر منابع: خلاصه الاقوال 204؛ کتاب الغیبه 134؛ معالم العلما 15؛ نقدالرجال 25؛ لسان المیزان 1 / 225؛ میزان الاعتدال 1 / 263؛ روضات الجنات 1 / 53؛ جامع الرواة 1 / 54؛ بحارالانوار 53 / 180؛ جمال الاسبوع 494؛ تنقیح المقال 1 / 69؛ طبقات اعلام الشیعه 1 / 34؛ معجم المؤلفین 2 / 6.

رضا جعفری نوقاب

احمد ـ خفّاف (زنده در نیمه اول قرن 4ق)

ابوبکر احمدبن عمربن یوسف خفّاف بغدادی

فقیه، اصولی، شافعی مذهب و ظاهراً اهل بغداد است. 1 ازآن رو به او خفّاف گفته شده که ابتدا به کفش دوزی و کفش فروشی اشتغال داشته است. 2 از حیات فردی، اجتماعی و علمی او اطلاع زیادی در دست نیست. وی از طبقه اصحابِ ابوالعباس احمدبن عمربن سریج (م. 306ق) و معاصر قاضی ابوبکربن حدّاد مصری (م. 345ق) است. 3 ابن شهبه نیز از حال او اظهار بی اطلاعی کرده؛ ولی او را در این طبقه قرار داده است. 4 بنابراین باید حیات و بالندگی او را در نیمه دوم قرن چهارم هجری دانست. اثر او کتاب الخصال است که در رد بر کتاب ابوالعباس احمدبن محمدبن عیسی مصری، معروف به ابن نحاس (از اصحاب ابوحنیفه) نگاشته است. 5 بخشی از آغاز این کتاب با عنوان « البیان عن کذا » را به اصول فقه اختصاص داده و آن را الاقسام و الخصال نامیده است. رافعی در کتاب السیر خود از این کتاب نقل کرده است. 6 برخی از فتاوای وی نیز در این کتاب به ویژه در مورد مسح روی کفش و عدم جواز سخن گفتن بین نافله صبح و فریضه صبح، بر خلاف مشهور میان اهل سنّت بوده که به همین سبب مورد انتقاد قرار گرفته است. 7 نسخه ای از این کتاب در قرن هشتم هجری در نزد جمال الدین عبدالرحیم اسنوی (م. 772ق) بوده است. 8

پی نوشت ها

[1] ـ طبقات الفقهاالشافعیه (عبادی) 90. 2 ـ طبقات الشافعیه (ابن هدایة الله) 79. 3 ـ طبقات الفقهاء (شیرازی) 114. 4 ـ طبقات الشافعیه (ابن شهبه) 1 / 124. 5 ـ طبقات الفقهاالشافعیه (عبادی) 90. 6 ـ طبقات الشافعیه (ابن شهبه) 1 / 124. 7 ـ طبقات الفقهاالشافعیه (عبادی) 90. 8 ـ طبقات الشافعیه (أسنوی) 1 / 222.

دیگر منابع: کشف الظنون 2 / 1416.

سیدمحمدحسین میرعبداللهی

احمد ـ خفّاف

احمد ـ خفّاف (302 ـ 395ق)

ابوحسین احمدبن محمدبن احمد خفّاف قنطری نیشابوری

وی در سال 302 هجری به دنیا آمد و علوم خویش را از محمدبن اسحاق سراج فرا گرفت. 1 به گفته رجال نویسان، خفاف از محدثان خراسان2 و فردی زاهد و عابد بود. 3 کسانی چون حاکم نیشابوری، عبدالکریم بن هوازن قشیری، 4 عبداللّه بن محمدبن حسکویه5 و