نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 2 صفحه : 97
احمد ـ
رسّیاحمد ـ رسّی (28 [1] ـ 345ق)
ابوالقاسم احمدبن محمدبن اسماعیل بن ابراهیم طباطبا رسّی شریف حسنی مصری معروف به ابن طباطبا
از نوادگان امام حسن مجتبی علیه السلام و نقیب طالبیین در مصر که در سال 281 هجری در این سرزمین به دنیا آمد. 1 وی پس از در گذشت برادرش ابوابراهیم اسماعیل، نقابت طالبیین در این منطقه را عهده دار شد. 2 وی ادیب و شاعر و در فنون شعر صاحب نظر بود3 و از بزرگان و رؤسای مصر در زمان خود به شمار می رفت. اشعار زیبایی در غزل و زهد و موضوعات دیگر داشته4 که ثعالبی (م. 429ق) برخی از این اشعار را در کتاب خود آورده است. 5 به گفته سیدمحسن امین، دلیلی بر تشیع او ـ غیر از اصالت تشیع در علویین ـ وجود ندارد. 6 وی سرانجام در 64سالگی در شب سه شنبه 25 شعبان سال 345 هجری در مصر از دنیا رفت و در پشت مصلای جدید آن زمان به خاک سپرده شد. 7 آثار او عبارت اند از: دیوان شعر (چاپ شده)؛ سنام المعالی، الشعر والشعراء، وعیارالشعر. 8 کتاب اخیر نیز به چاپ رسیده است.
پی نوشت ها
[1] ـ وفیات الاعیان 1 / 129 ـ 130. 2 ـ تهذیب الانساب ونهایه الاعقاب 72. 3 ـ الاصیلی فی انساب الطالبیین 118. 4 ـ وفیات الاعیان 1 / 129. 5 ـ یتیمه الدهر 1 / 497. 6 ـ اعیان الشیعه 4 / 411. 7 ـ وفیات الاعیان 1 / 130. 8 ـ هدیه العارفین 1 / 63.
وی منسوب به رودبار، روستایی در نواحی بغداد بود؛ 1 ولی دوران کودکی و نوجوانی را در بغداد سپری کرد و مدت طولانی در آنجا می زیست. با گذشت این دوران برای تحصیل و کسب علم از بغداد به شهر صور در لبنان کنونی مهاجرت کرد و در آنجا ساکن شد. علوم خویش را از استادان نامداری چون ابوبکربن ابوداوود، قاضی محاملی و بسیاری دیگر فرا گرفت. 2 خود نیز در علومی چون قرائات، فقه، اخلاق و تصوف به استادی رسید و از بزرگان و شیوخ صوفیه شام شد؛ 3 ولی در نقل روایات، فردی ضعیف به شمار می رود. 4 کسانی چون ابوحسین بن جمیع و ابوالقاسم طرسوسی از شاگردان رودباری بوده و روایاتی را از او نقل کرده اند. 5 آداب الفقر اثر اوست. 6 وی در سال 3597 یا 369 هجری در روستای منوات در حوالی صور درگذشت و جنازه اش به صور حمل و در آنجا به خاک سپرده شد. 8 برخی گفته اند وی از بلندی به پایین افتاد و جان سپرد و در محله خرابه ای در صور به خاک سپرده شد. 9
پی نوشت ها
[1] ـ معجم البلدان 3 / 77. 2 ـ تاریخ بغداد 4 / 336. 3 ـ طبقات الصوفیه 397. 4 ـ تاریخ بغداد 4 / 336. 5 ـ تاریخ مدینة دمشق 5 / 16 و 23. 6 ـ هدیه العارفین 1 / 65. 7 ـ حلیه الاولیا 10 / 383. 8 ـ تاریخ بغداد 6 / 337. 9 ـ تاریخ مدینة دمشق 5 / 16 و 23.
دیگر منابع: المنتظم 14 / 272؛ الکامل فی التاریخ 8 / 710؛ آثار البلاد 440؛ سیر اعلام النبلاء 16 / 227؛ طبقات الاولیا 54؛ الوافی 7 / 184؛ العبر 2 / 131؛ البدایة والنهایة 11 / 296؛ مرآه الجنان 2 / 295؛ شذرات الذهب 3 / 68؛ النجوم الزاهره 4 / 135؛ تاریخ الاسلام 26 / 411.
اسماعیل اسماعیلی
احمد ـ زُراری
احمد ـ زُراری (285 ـ 368ق)
ابوغالب احمدبن محمد بن محمدبن سلیمان زُراری بُکیری شیبانی کوفی بغدادی
او را بکیری گویند؛ چون جد اعلای او بکیربن اعین است و چون اعین، غلام بنی شیبان بود، این خاندان نیز شیبانی خوانده شده اند. لقب کوفی و بغدادی نیز ازآن روست که اهل کوفه و ساکن بغداد بود؛ اما انتساب اینان به زراره بن اعین، برادر بکیر دو علت دارد: نخست اولین کس از این شاخه که به زراری ملقب شد، سلیمان بن حسن بن جهم بن بکیر است که امام هادی علیه السلام در کوفه و بغداد در اموری با او مکاتبه داشته و از باب احتیاط و پنهان کاری، او را زراری نامید. دوم: چون ابوغالب از مادر به زراره منسوب است، این لقب را گرفت. بنواعین که تقریباً همگی شیعه و دارای فضل و دانش بودند، در کوفه سکونت داشتند و صاحب محله و املاکی بودند و یکی پس از دیگری،
نام کتاب : دائرة المعارف مؤلفان اسلامی نویسنده : --- جلد : 2 صفحه : 97